Συγκρουσιακή Πολιτική, Συλλογική Δράση, Κοινωνικά Κινήματα (11M025)

Η βιβλιογραφία που παρατίθεται δεν είναι βέβαια απλώς ενδεικτική. Όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι και εξαντλητική. Καθώς η ελληνική βιβλιογραφία, αν και σε φάση εμπλουτισμού, είναι ακόμα πενιχρή, οι φοιτητές οφείλουν «να συνάψουν οργανική σχέση» με τα αγγλόγλωσσα κείμενα.

Μια πυκνή, υπερ-κειμενική σύνοψη του πεδίου (με όρους «γνωστικού κολάζ») γίνεται σε άρθρο του διδάσκοντος στο ειδικό αφιέρωμα της Ελληνικής Επιθεώρησης Πολιτικής Επιστήμης (το κείμενο γράφτηκε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του σεμιναρίου και αποτελεί χάρτη της πορείας που θα ακολουθήσουμε):

►Σεφεριάδης, Σ. Ι. (2006) «Συγκρουσιακή πολιτική, συλλογική δράση, κοινωνικά κινήματα: μια αποτύπωση», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 27, Μάιος, σ. 7-42.

 [Επισημαίνεται εδώ ότι το κείμενο αυτό, όπως και ο μεγάλος όγκος της ερευνητικής και θεωρητικής παραγωγής του διδάσκοντος βρίσκεται στον ιστότοπο http://seferiadescv.blogspot.gr/ και πιο ειδικά στη διεύθυνση http://arthrasef.blogspot.gr/], καθώς και στην ενότητα Δημοσιεύσεις της ιστοσελίδας του Εργαστηρίου Συγκρουσιακής Πολιτικής.

Επίσης, τα

• Το κόκκινο νήμα μιας δεκαετίας: αναλύσεις και κείμενα στα χρόνια της κρίσης, Αθήνα: Τόπος, 2017.

Πρόκειται για συλλογή κειμένων γραμμένων κατά τη διάρκεια της τελευταίας, ιδιαίτερα πυκνής δεκαετίας, ως άρθρα στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο και ως δημόσιες τοποθετήσεις-εισηγήσεις σε πολιτικές εκδηλώσεις και συνεντεύξεις. Τα κείμενα συνυφαίνουν ακαδημαϊκή και πολιτική γραφή προκειμένου να αναδείξουν μείζονα ζητήματα της περιόδου.

και

• Λαϊκισμός, δημοκρατία, Αριστερά: η πρόκληση της μεθόδου, Αθήνα: Τόπος, 2021

Με βασικό όπλο αρχές της κλασικής μεθοδολογίας, το βιβλίο επιχειρεί να αντιμετωπίσει την παρατεταμένη γνωστική δυστοκία που παρατηρείται σε τρείς κομβικές περιοχές της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης: στην τρέχουσα ‒άκρως προβληματική‒ βιομηχανία των «λαϊκιστικών σπουδών», στους τρόπους με τον οποίους προσεγγίζονται τα προβλήματα της δημοκρατικής λειτουργίας, και στις ερμηνείες που προκρίνονται για να εξηγηθεί η αποτυχία των νέων αριστερών κομμάτων να αντισταθούν στην κατίσχυση του δόγματος ΤΙΝΑ.

Το βιβλίο παρουσιάστηκε στις 19 Μαΐου 2022. Εδώ το βίντεο της εκδήλωσης:

Το 2023 εκδόθηκε επίσης το βιβλίο Για την πολιτική που διαμορφώνει – Εργατικό κίνημα και κράτος, Αθήνα: Τόπος που, αξιοποιώντας την ιστορική εμπειρία, αποσκοπεί στην ανάδειξη της αιτιώδους επενέργειας των περιεχομένων πολιτικής. Όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο:

Συνήθης, σχεδόν ανακλαστική αντίδραση παρατηρητών και μελετητών σε φαινόμενα πολιτικής παλινδρόμησης (όπως η εξακολουθητική κατίσχυση του τοξικού δόγματος ΤΙΝΑ, η αποτυχία εγχειρημάτων ενδυνάμωσης των υποτελών, ή η άνοδος της σκοταδιστικής ακροδεξιάς) είναι πως για το πρόβλημα «ευθύνεται η κοινωνία» –είτε διότι οι άνθρωποι «δεν καταλαβαίνουν» είτε διότι οι «μεταβιομηχανικές» συνθήκες δεν ευνοούν, δεν είναι –κατά το κοινώς λεγόμενο–«ώριμες». Ιδωμένες σε ιστορική προοπτική, οι εκτιμήσεις αυτές είναι εξαιρετικά αμφίβολης ακρίβειας, όμως το βασικό τους πρόβλημα είναι ότι υποτιμούν –αν δεν παρακάμπτουν εντελώς– το ρόλο που διαδραματίζει η πολιτική: δημόσιο λόγο και δράσεις που όχι μόνο αντανακλούν αλλά και διαμορφώνουν τις συνειδήσεις. Το ανά χείρας βιβλίο αποσκοπεί στην ανάδειξη αυτής της ειδικής –σχεσιακής– διάστασης, της πολιτικής που διαμορφώνει. Καλύπτοντας σε βάθος ιστορικού χρόνου ευρύ φάσμα θεματικών, που άπτονται τόσο της θεσμικής-κρατικής όσο και της διεκδικητικής-συγκρουσιακής πολιτικής (με ιδιαίτερη εστία τις δράσεις του εργατικού κινήματος), ο τόμος καταγράφει συγκεκριμένα πολιτικά σκεπτικά, και επιχειρεί να φωτίσει τους τρόπους με τους οποίους αυτά επέδρασαν στις εξελίξεις. Μέσα από αυτό το πρίσμα αναδεικνύεται ένα παραμελημένο συμπέρασμα: ότι για τις πάμπολλες κρατικές αποτυχίες (λ.χ., τον εξακολουθητικά ανέφικτο «εκσυγχρονισμό» ή την μη αντιμετώπιση της ανεργίας) αλλά και για σειρά από ατελέσφορα διεκδικητικά διαβήματα (από το Μεσοπόλεμο ως τις μέρες μας) υπεύθυνη δεν ήταν –και δεν είναι– η «κοινωνία», αλλά η ακολουθούμενη πολιτική.

Συζήτηση για το βιβλίο

Μεγάλης ‒αν και, σε πρώτο χρόνο ίσως όχι προφανούς‒ συνάφειας με τις μαθήσεις του σεμιναρίου είναι τα κλασικά μεθοδολογικά κείμενα του πρόσφατα εκλιπόντος Giovanni Sartori στον τόμο Σημασιολογία, έννοιες, συγκριτική μέθοδος (επιλογή, επιμέλεια, εισαγωγή Σ Σ. Ι. Σεφεριάδης), Αθήνα: Παπαζήσης, 2004  [320.3 SAR Αντ.: 3] που φοιτήτριες και φοιτητές καλούνται να μελετήσουν.

Ο μεγάλος όγκος των βασικών βιβλίων έχει παραγγελθεί και βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του Παντείου (κεντρικό κτίριο). Στη βιβλιογραφία που παρατίθεται, και για τον μεγάλο όγκο των βιβλίων στα οποία γίνονται αναφορές, υπάρχει και ο αριθμός ταξινόμησης του τόμου. 

►Εγχειρίδια, Readers, Συνθέσεις:

[Η σειρά παράθεσης απηχεί βεβαίως μια αξιολόγηση προτεραιότητας, όμως εννοείται πως αυτή ούτε αδιαμφισβήτητη είναι ούτε απαράβατη]

• Tarrow, S. (2011) Power in Movement: Social Movements and Contentious Politics, 3η έκδοση, Cambridge/Νέα Υόρκη: Cambridge University Press. [παλαιότερη έκδοση, εδώ: 303.48409 TAR Αντ.: 1]
• Tilly, S., S. Tarrow (2007) Contentious Politics, Boulder/London: Paradigm Press.
• DellaPorta,D., M. Diani (2015) The Oxford Handbook of Social Movements, Oxford/New York: Oxford University Press.
• DellaPorta, D., M. Diani (2010) Κοινωνικά κινήματα: μια εισαγωγή (Πρόλογος-επιμέλεια Σ. Ι. Σεφεριάδης), Αθήνα: Κριτική.
• Della Porta, D., M. Diani (1999) Social Movements. An Introduction, Oxford: Blackwell. [303.484 DEL Αντ.: 1].
• Snow, D. A., S. Soule, H. Kriesi, H. J. McCammon, (επιμ.) (2019) The Wiley-Blackwell Companion to Social Movements, 2^nd edition, Oxford: Wiley-Blackwell.
• Goodwin, J., J. M. Jasper (επιμ.) (2003) The Social Movements Reader: Cases and Concepts, Oxford: Blackwell Publishing. [303.484 SOC Αντ.: 1]
• Snow, D. A., S. Soule, H. Kriesi (επιμ.) (2004) The Blackwell Companion to Social Movements, Oxford: Blackwell Publishing. [303.484 SOC Αντ.: 1]
• Tilly, C. (2004) Social Movements, 1768-2004, Boulder/ London: Paradigm Publishers/ (2007) Κοινωνικά κινήματα 1768-2004, Αθήνα: Σαββάλας [303.484 TIL Αντ.: 1].
• McAdam, D., D. A. Snow (1997) Social Movements: Readings on Their Emergence, Mobilization, and Dynamics, Los Angeles: Roxbury Publishing Company.
• McAdam, D., J. D. McCarthy, M. Zald (επιμ.) (1996) Comparative Perspectives on Social Movements: Political Opportunities, Mobilizing Structures, and Cultural Framings, Cambridge/ New York: Cambridge University Press [303.484 COM Αντ.: 1]
• Meyer, D. S., N. Whittier, B. Robnett (2002) (επιμ.) Social Movements: Identity, Culture, and the State, Oxford: Oxford University Press. [303. 484 SOC Αντ.: 1]
• Buechler, S. E. (2000) Social Movements in Advanced Capitalism: The Political Economy and Cultural Construction of Social Activism, New York: Oxford University Press. [303.484 BUE  Αντ.: 1]
• Landman, T. (2000) ‘Non-violent political dissent and social movements’, στο Landman Issues and Methods in Comparative Politics, Λονδίνο: Rutledge.
• Ψημίτης, Μ. (2006) Εισαγωγή στα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα, Αθήνα: Ατραπός.

 ►Contentious Politics, πρόσφατες θεωρητικές επεξεργασίες:

• Tarrow, S. (2012) Strangers at the Gates: Movements and States in Contentious Politics, Cambridge/New York: Cambridge University Press.
• McAdam, D., S. Tarrow, C. Tilly (2001) Dynamics of Contention, Cambridge/ New York: Cambridge University Press. [303.484 MCA Αντ.: 1]
• Tilly, C. (2002) Stories, Identities, and Social Change, Langham/Boulder/New York/Oxford: Rowman & Littlefield Publishers, Inc. [303.4 TIL Αντ.: 1]
• Aminzade, R. R., J. A. Goldstone, D. McAdam, E. J. Perry, W. H Sewell, Jr., S. Tarrow, C. Tilly (επιμ.) (2001) Silence and Voice in the Study of Contentious Politics, Cambridge: Cambridge University Press. [303.484 SIL Αντ.: 1]
• Tilly, C. (2003) The Politics of Collective Violence, Cambridge/New York: Cambridge University Press. [303.6 TIL Αντ.: 1]
• Κούση, Μ. - Charles Tilly (επιμ.) (2008) Οικονομικές και πολιτικές συγκρούσεις σε συγκριτική προοπτική (πρόλογος στην ελληνική έκδοση Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης), Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο [306.3 ΟΙΚ]

 Επίσης, συναφή θεωρητικά κείμενα του διδάσκοντα:

• «Οι συλλογικές δράσεις ως εστία μελέτης του πολιτικού: συντεταγμένες για μια συμπεριληπτική πολιτική κοινωνιολογία», Πρόλογος στο dellaPorta, D., Diani, M., Κοινωνικά κινήματα. Μια εισαγωγή (ελληνική έκδοση του Social Movements. An Introduction, Oxford: Blackwell Publishing), Αθήνα: Κριτική, 2010, σ. 11-23.
• ‘1968 as an Epistemological Catalyst: Contentious Politics and Antinomies in the Study of Social Movements’, Historein, 9, 2009, σ. 101-115.
• «Έννοιες και θεωρία: ένα σχόλιο για τη συμβολή του κλάδου της Συγκρουσιακής Πολιτικής στη μελέτη των κοινωνικών κινημάτων», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, 30, Νοέμβριος 2007, σ. 32-42.
• «Η ‘θετική ευρετική’ της Συγκρουσιακής Πολιτικής και κάποιες καταβολές της: πώς διαβάζουμε τη θεωρία;»Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 35, Ιούλιος 2010, σ. 5-1
• «‘Περιβάλλον’, κοινωνικά κινήματα και οι τρεις μέριμνες της Συγκρουσιακής Πολιτικής», Πρόλογος στο Κούση, M., Tilly C. (επιμ.) Οικονομικές και πολιτικές συγκρούσεις σε συγκριτική προοπτική Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, 2008, σ. 13-30, 395-401.
• «Κινηματικές συλλογικές δράσεις και δημοκρατία: ένα μακροσκοπικό υπόδειγμα», Διάπλους, τχ 25, Μάιος 2008, σ. 49-52.
• Το κόκκινο νήμα μιας δεκαετίας: αναλύσεις και κείμενα στα χρόνια της κρίσης, Αθήνα: Τόπος 2017.
• «Περιπέτειες του ‘πολιτικού’: μια μεταθεωρητική περιήγηση’, εισαγωγή στο Σ. Σεφεριάδης, Πολιτική χωρίς αναγωγισμούς: σχεσιακές διαδρομές στην ιστορική Σοσιαλδημοκρατία, την ευρωπαϊκή ανεργία, και το ελληνικό εργατικό κίνημα, Αθήνα: Τόπος (υπό επεξεργασία).

 ►Κινήματα, δίκτυα και θεωρία των οργανώσεων

•  Diani, M., D. McAdam (επιμ.) (2003) Social Movements and Networks: Relational Approaches to Collective Action, Oxford: Oxford University Press.
• Davis, G. W. R. Scott, M. Zald, D. McAdam (επιμ.) (2005) Social Movements and Organization Theory, Cambridge: Cambridge University Press. [303.484 SOC]

►Κοινωνικά κινήματα και δημοκρατία

• DellaPorta, D. (επιμ.) (2009) Democracy in Social Movements, Houndsmill: Palgrave.
• Σεφεριάδης, Σ. Ι. (2014) «Ριζοσπαστική δημοκρατία και κοινωνικά κινήματα», στο Σ. Ι. Σεφεριάδης (επιμ.) Η δημοκρατική λειτουργία σε καμπή: προκλήσεις και απειλές στον πρώιμο 21ο αιώνα, Αθήνα: Νήσος, σ. 381-410.

 ►Μορφές δράσης και συγκρουσιακοί κύκλοι

• Traugott, M. (επιμ.) (1995) Repertoires and Cycles of Collective Action, Durham/London: Duke University Press. [303.6 REP Αντ.: 1]
• «Σεφεριάδης, Σ. Ι. (2008), «Συλλογικές δράσεις, κινηματικές πρακτικές: η ‘σύντομη’ δεκαετία του ’60 ως ‘συγκρουσιακός κύκλος’» στο Ά. Ρήγος, Σ. Ι. Σεφεριάδης, Ε. Χατζηβασιλείου (επιμ.) Η «σύντομη» δεκαετία του ’60: θεσμικό πλαίσιο, κομματικές στρατηγικές, κοινωνικές συγκρούσεις, πολιτισμικές διεργασίες, Αθήνα: Καστανιώτης, σ. 57-77.

 Παρεμφερής εκδοχή είναι το:

• Σεφεριάδης, Σ. Ι. (2010) «Διεκδικήσεις και κινήματα στην ελληνική δεκαετία του ’60: η πρόκληση της θεωρητικής αξιοποίησης», Αναδρομές, τχ. 1, Δεκέμβριος 2010, σ. 7-28.
• Seferiades, S., H. Johnston (2012) ‘The Dynamics of Violent Protest: Emotions, Repression and Disruptive Deficit’, Εισαγωγή στο S. Seferiades, H. Johnston (επιμ.) Violent Protest, Contentious Politics, and the Neoliberal State, Farnham, Surrey/Burlington, VT: Ashgate, 2012, σ. 3-18.
• Seferiades, S., L. Kotronaki (2012) ‘Along the pathways of rage: the time-space of an uprising’, στο S. Seferiades, H. Johnston (επιμ.) Violent Protest, Contentious Politics, and the Neoliberal State, Farnham, Surrey/Burlington, VT: Ashgate, σ. 157-170.
• Rudé, G. (1995/19641) The Crowd in History, London: Serif.

►Αξιακές πλαισιώσεις/διαχείριση συμβόλων

• Goffman, E. (1990/19591) The Presentation of Self in Everyday Life, London: Penguin Books. [302.15 GOF Αντ.: 1]
• Goffman, E. (1996/19611) Συναντήσεις: δυο μελέτες στην κοινωνιολογία της αλληλεπίδρασης (Εισαγωγή, μετάφραση: Δ. Μακρυνιώτη), Αθήνα: Αλεξάνδρεια. [302 GOF Αντ.: 3]
• Goffman, E. (1986) Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience, Boston: Northeastern University Press. [ 302 GOF Αντ.: 1]

►Διεθνικές δράσεις

• Tarrow, S., (2005) The New Transnational Activism, Cambridge: Cambridge University Press.[303.482 TAR Αντ.: 1]
• dellaPorta, D., S. Tarrow (2005) (επιμ.) Transnational Protest & Global Activism: People, Passions, and Power, Langham/ Boulder/ New York/Toronto/Oxford: Rowman Littlefield Publishers, Inc. [303.484 TRA Αντ.: 1]
• Σεφεριάδης, Σ. (2007) «Διεθνισμός: εννοιολογήσεις για το σύγχρονο συνδικαλισμό» στο Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα,Εργασία και πολιτική: συνδικαλισμός και οργάνωση συμφερόντων στην Ελλάδα (1974-2004), Αθήνα: Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα, σ. 446-462.
• Κοτρωνάκη, Λ. (2014) «Ρεπερτόρια δημοκρατίας ‘από τα κάτω’, ρεπερτόρια καταστολής στο κίνημα ενάντια στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση: το παιχνίδι με τους αντικριστούς καθρέφτες», στο Σ. Ι. Σεφεριάδης (επιμ.), Η δημοκρατική λειτουργία σε καμπή: Προκλήσεις και απειλές στον πρώιμο 21ο αιώνα, Αθήνα: Νήσος.
• Κοτρωνάκη, Λ. (2015) Η θεωρία της συγκρουσιακής πολιτικής στην πράξη των κοινωνικών κινημάτων: το κίνημα ενάντια στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση στην Ελλάδα, 2000-2006. Διδακτορική διατριβή: Πάντειο Πανεπιστήμιο.

►Κόμματα και κοινωνικά κινήματα

• Σεφεριάδης, Σ. Ι. (20121) Λαϊκισμός, Δημοκρατία, Αριστερά: η πρόκληση της μεθόδου, Αθήνα: Τόπος.
• Seferiades, S. (2020) 'Populism' as deceptive invocations of the popular: a political approac in Charalambous G. and Ioannou G. (eds.) Left Radicalism and Populism in Europe: Parties and Social Movements, London, Routledge 
• Σεφεριάδης, Σ. Ι. (2018) «Κόμματα και κινήματα χωρίς την πολιτική; Το μοντέλο του κόμματος καρτέλ υπό το φως της εμπειρίας ΣΥΡΙΖΑ», στο Σερντεδάκις, Ν., Σ. Τομπάζος (επιμ.) Όψεις της ελληνικής κρίσης: συγκρουσιακός κύκλος διαμαρτυρίας και θεσμικές εκβάσεις, Αθήνα: Gutenberg σσ. 178-221
• Κοτρωνάκη, Λ. (2018)«Από το δρόμο στο κοινοβούλιο: οι τοπογραφίες της διαμαρτυρίας και ο ΣΥΡΙΖΑ στα χρόνια της κρίσης, 2009-2015» στο Σερτνεδάκις, Ν.,, Σ. Τομπάζος (επιμ.) Όψεις της ελληνικής κρίσης: συγκρουσιακός κύκλος διαμαρτυρίας και θεσμικές εκβάσεις, Αθήνα: Gutenberg σσ. 178-221.
• Tarrow, S (2021) Movements and Parties Critical Connections in American Political Development, Cambridge: Cambridge University Press.
• dellaPorta, D., J. Fernández, H. Kouki, L. Mosca (2017) Movement Parties Against Austerity, Cambridge: Polity Press.
• Goldstone, J. A. (2003) States, Parties, and Social Movements, Cambridge: Cambridge University Press [303.484 STA Αντ.: 1].
• Σεφεριάδης, Σ. (2002) «Σοσιαλδημοκρατικές στρατηγικές στον 20ό Αιώνα: επισημάνσεις για μια πολιτική κοινωνιολογία», στο Ηλίας Κατσούλης (επιμ.), Η «Νέα» σοσιαλδημοκρατία στην αλλαγή του αιώνα, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2002, σ. 77-112.

►Κινηματικές συνέπειες, εκβασεις

• Bosi, L., M. Giugni, K. Uba (2016) The Consequences of Social Movements, Cambridge: Cambridge University Press.
• Giungi, M., D. McAdam, C. Tilly (επιμ.) (1999) How Social Movements Matter (Social Movements, Protest, and Contention), Minneapolis: University of Minnesota Press. [303.484 HOW Αντ.: 1]

►Ερευνητικές τεχνικές

• Klandermans, B., S. Staggenborg (2002) Methods of Social Movement Research, Minneapolis/London: University of Minnesota Press.

►Συλλογική δράση, κοινωνικά κινήματα παλαιότερες θεωρητικές επεξεργασίες/ ανασκοπήσεις:

• Tilly, C. (1978) From Mobilization to Revolution, Νέα Υόρκη: McGraw-Hill Publishing Company.
• Piven, F. F., R. Cloward (1979) Poor People’s Movements: Why they Succeed, How they Fail, Νέα Υόρκη: Vintage Books [322.20973 PIV  Αντ.: 1]
• Diani, M., R. Eyerman (επιμ.) (1992) Studying Collective Action, Λονδίνο: Sage. [303.484072 STU Αντ.: 1].
• Rudé, G. (1995) Ideology and Popular Protest, Chapel Hill/London: The University of North Carolina Press.
• Maheu, L. (1995) (επιμ.) Social Movements and Social Classes, London: SAGE Publications. [303.484 SOC Αντ. 1].
• Forewaker, J. (1995) Theorizing Social Movements, Λονδίνο: Pluto Press.
• Scott, J. C. (1985) Weapons of the Weak: Everyday Forms of Peasant Resistance, New Haven/London: Yale University Press. [322.4409595 SCO Αντ.: 1].
• Gurr, T. (1970) Why Men Rebel, Princeton: Princeton University Press. [303.64 GUR Αντ.: 2].
• Smelser, N. (1962) Theory of Collective behavior, Νέα Υόρκη: The Free Press.
• Αλεξανδρόπουλος, Σ. (2001) Θεωρίες για τη συλλογική δράση και τα κοινωνικά κινήματα, Τόμος Α’ κλασικές θεωρίες, Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
• Αλεξανδρόπουλος, Σ. (1995) «Αναζητώντας Στρατηγική ή Ταυτότητα; Ζητήματα Θεωρίας των Κοινωνικών Κινημάτων», Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, τχ. 86, σ. 82-113.

►Εργατικό κίνημα/απεργίες, κριση (εντελώς ενδεικτικά):

• Franzosi, R. (1995) The Puzzle of Strikes: Class and State Strategies in Postwar Italy, Cambridge: Cambridge University Press.
• Haimson, L., C. Tilly (επιμ.) (1989) Strikes, Wars, and Revolutions in an International Perspective -Strike Waves in the Late Nineteenth and Early Twentieth Centuries, Cambridge: Cambridge University Press. [331.89294 STR Αντ.: 1].
• Haimson, L. G. Sapelli (επιμ.) (1992) Strikes, Social Conflict and the First World War, Μιλάνο: Fondazione Giangiacomo Fertinelli.
• Σασούν, N. (2001) Εκατό χρόνια σοσιαλισμού: η δυτικοευρωπαϊκή αριστερά στον 20ό αιώνα, Αθήνα: Καστανιώτης.[335.0094 SAS].
• Seferiades, S. (1998) Working-Class Movements (1780s-1930s): A European Macro-Historical Analytical Framework and a Greek Case-Study, 2 τόμοι, Νέα Υόρκη: Columbia University/UMI. [331.8094 ΣΕΦ]
• Seferiades, S. (2005) ‘The Coercive Impulse: Policing Labour in Interwar Greece’, Journal of Contemporary History, 40: 1, Ιανουάριος, σ. 55-78.
• Seferiades, S. (2013) Greece at a Crossroads: Roots, Dilemmas, Prospects’, Pôle Sud, No.38, 2013, σ. 5-14.

 ►Γεωγραφικές εστίες/Ελλάδα

• Imig, D., S. Tarrow (επιμ.) (2001) Contentious Europeans: Protest and Politics in an Emerging Polity, Langham/ Boulder/ New York/ Oxford: Rowman & Littlefield Publishers, Inc. [4094 CON Αντ.: 1]
• Escobar, A., S. E. Alvarez (επιμ.) (1992), The Making of Social Movements in Latin America: Identity, Strategy, and Democracy, Boulder/San Francisco/ Oxford: Westview Press.
• Σεφεριάδης, Σ. Ι. (2010)Ο άδηλος ρόλος των συλλογικών δράσεων στην ελληνική καθεστωτική αλλαγή (1974). Προκαταρκτικές σκέψεις για το Πολυτεχνείο», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 36, Δεκέμβριος, σ. 119-133.
• Seferiades, S. (1999) ‘Small Rural Ownership, Subsistence Agriculture and Peasant Protest in InterwarGreece: the Agrarian Question Recast’, Journal of Modern Greek Studies, τομ. 17, τχ. 2, Οκτώβριος 1999, σ. 277-323.
• Σεφεριάδης, Σ. Ι. (1998) «Διεκδικητικό κίνημα και πολιτική: Ο ελληνικός συνδικαλισμός πριν τη δικτατορία (1962-1967)», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 12, Νοέμβριος, σ. 5-34.
• «Σεφεριάδης, Σ. (1995) «Για τη συγκρότηση της εργατικής τάξης στην Ελλάδα (1870-1936): μερικοί προβληματισμοί πάνω σε ένα παλιό θέμα», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 6, Νοέμβριος, σ. 9-78.
• Σεφεριάδης, Σ. (1996) «Η κρυφή γοητεία της ιδεολογίας: αντι-θεωρητισμός και εκλεκτικισμός στη μελέτη του εργατικού κινήματος», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 8, Νοέμβριος, σ. 191-217.
• Seferiades, S. (1999) ‘Unemployment, Informalization, and Trade-Union Decline in Greece: Questioning Analytical and Prescriptive Orthodoxies’, Southern European Society and Politics, τομ.4, τχ. 3, 1999,σ.60-89.

►Νέα κοινωνικά κινήματα

• Kriesi, H. (1998) «Νέα Κοινωνικά Κινήματα στη Δυτική Ευρώπη», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 11, σ. 5-23.