Παρουσίαση/Προβολή

(800008) -  Βασιλική Δεληθέου

Περιγραφή Μαθήματος

Σκοπός Μαθήματος

Ο βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με το ισχύον βασικό εννοιολογικό και θεσμικό πλαίσιο της περιφερειακής ανάπτυξης στην Ελλάδα, μέσα από την  συστηματική παρουσίαση και ανάλυση του πλαισίου οργάνωσης, λειτουργίας και χρηματοοικονομικής διαχείρισης των ΟΤΑ στην Ελλάδα, έτσι, ώστε οι φοιτητές μας να αποκτήσουν το απαιτούμενο υπόβαθρο για την περαιτέρω εμβάθυνση στα επιμέρους γνωστικά πεδία της περιφερειακής επιστήμης, κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης.

 

Λέξεις Κλειδιά: Θεσμικό Πλαίσιο, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, Τοπική Ανάπτυξη, Επιχειρησιακός Προγραμματισμός ΟΤΑ, Πρόγραμμα "Καλλικράτης", Πρόγραμμα "Κλεισθένης".

 

Περιγραφή Μαθήματος

 

Η διάρθρωση της ύλης είναι συμβατή με το οικείο Οργανόγραμμα Σπουδών του Τμήματος, εμπλουτισμένη με νέα δεδομένα, τα οποία προέκυψαν ex post, με την ψήφιση του Νέου Νόμου (Πρόγραμμα Κλεισθένης) και απαρτίζεται από 4 Μέρη.

Ειδικότερα :

Το Μέρος Α΄ καλύπτει θέματα οργάνωσης του Κεντρικού Κράτους και του «παραπληρωματικού» Συστήματός του, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ως απαραίτητης condicio sine qua non οργάνωσης και υποστήριξης διαδικασιών ανάπτυξης.

Το Μέρος Β΄ εστιάζει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, και αναπτύσσονται θέματα σχετικά με τις νέες θεσμικές λειτουργίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα και το θεσμικό πλαίσιο που τις διέπει, και τα ισχύοντα σε διεθνές και, κυρίως, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Θέματα όπως οι νέες ρυθμίσεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση μέσα από το θεσμικό πλαίσιο «Καλλικράτης ΙΙ», οι νεότερες (προτεινόμενες) ρυθμίσεις μέσα από το πρόγραμμα «Κλεισθένης Ι», τα χρηματοδοτικά εργαλεία των Ο.Τ.Α., οι ειδικότερες δράσεις των Ο.Τ.Α., όπως  αυτές που αναφέρονται στον πολιτισμό, αλλά και οι κατ΄ ιδίαν ρυθμίσεις περί τοπικής αυτοδιοίκησης σε άλλες χώρες, και ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας συνθέτουν την ύλη του Β΄ Μέρους.

Το Μέρος Γ΄  αναφέρεται στις ειδικότερες ρυθμίσεις, τις πολιτικές, τα μέσα και τα εργαλεία για την ανάπτυξη και δη την περιφερειακή ανάπτυξη.

Το Μέρος Δ΄ (τελευταίο μέρος) αναφέρεται στους διεθνείς οργανισμούς και τις αναπτυξιακές παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα δύνανται:

 

- να γνωρίζουν το ισχύον θεσμικό και νομικό πλαίσιο της περιφερειακής ανάπτυξης στην Ελλάδα,

- να γνωρίζουν στην πράξη τη "δεδομένη" δυνατότητα των εκάστοτε Κυβερνήσεων να ρυθμίζουν ή να "μεταρρυθμίζουν" τις Κρατικές, Περιφερειακές  και Τοπικές Δομές Διοίκησης και να καθορίζουν τις αντίστοιχες αναπτυξιακές πολιτικές, σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο,

- να γνωρίζουν τις δυνατότητες και τα εργαλεία οικονομικών παρεμβάσεων Περιφερειακών και Τοπικών Δομών ιδία πρωτοβουλία και ιδία ευθύνη,

- Να "δανείζονται" βέλτιστες πρακτικές από άλλα ανάλογα μορφώματα Κρατών-Μελών της Ε.Ε.,

- να αξιοποιούν μηχανισμούς, όπως τα Περιφερειακά Ταμεία Ανάπτυξης,

- να αξιοποιούν πρακτικά τα ανταγωνιστικά σημεία/πλεονεκτήματα των Επιχειρησιακών Σχεδίων Περιφερειών και Δήμων,

- να γνωρίζουν την εμπειρία των προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων, τον ισχύοντα επενδυτικό νόμο 4399/2016 (Ισχύον καθεστώς περί ιδιωτικών επενδύσεων, Δικαιούχοι ενισχύσεων και προϋποθέσεις υπαγωγής, Παρεχόμενες ενισχύσεις του Αναπτυξιακού Νόμου, Καθεστώτα ενισχύσεων του νέου Αναπτυξιακού Νόμου),

-  να κατανοήσουν την  έννοια και το ρόλο των Στρατηγικών Επενδύσεων,

-  να κατανοήσουν τις διαδικασίες και το ρόλο της Χωροταξίας στην "παραγωγή" ανάπτυξης,

- να γνωρίζουν τα σχετικά με την Περιφερειακή Πολιτική της ΕΕ και τα Συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα της ΕΕ,

- να γνωρίζουν και να αξιοποιούν τις δυνατότητες χρηματοδότησης της ανάπτυξης, μέσα από θεσμικούς φορείς και διαδικασίες.

 

Μέθοδοι Διδασκαλίας

 

Εισηγήσεις, Παραδόσεις με ταυτόχρονη προβολή διαφανειών, ενεργή συζήτηση -μέσω δομημένων ερωτήσεων- εντός της αίθουσας, μικρές ομαδικές ασκήσεις εντός της αίθουσας, παρουσιάσεις τους από τους Φοιτητές/τριες και κριτική τους.

Πέραν αυτών, οι παραδόσεις θα υποστηρίζονται και εμπλουτίζονται με τα εξής στοιχεία και τις ακόλουθες δραστηριότητες:

• Προσομοίωση Συνεδρίασης Δημοτικού Συμβουλίου.
• Διαλέξεις Δημάρχων και διακεκριμένων Προσωπικοτήτων.
• Συνεχής ενημέρωση επί της τρέχουσας συναφούς, ελληνόγλωσσης και ξενόγλωσσης, Βιβλιογραφίας.
• Κριτικές νέων συναφών εκδόσεων.
• Νομολογία Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών.
• Αποφάσεις Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων.
• Επίσκεψη στο δήμο Καλλιθέας για παρακολούθηση Συνεδρίασης του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου.
• Επίσκεψη στα Γραφεία των Αντιπροσωπειών των Κοινοτικών Οργάνων στην Αθήνα.

Τρόποι αξιολόγησης

Γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου (100% του τελικού βαθμού). 

 

Βασικό σύγγραμμα

Δεληθέου Β., 2018, Θεσμικό Πλαίσιο Περιφερειακής Ανάπτυξης, Εκδόσεις  Παπαζήση, Αθήνα.

Συμπληρωματική βιβλιογραφία

Α.

Αθανασόπουλος Κ. ΓΕ., Περιφερειακή Διοίκηση και Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ελλάδα-Άλλες Χώρες Μέλη της Ε.Ε., Επιστημονική Συμβολή Δρ Δεληθέου Β., Dr Kavvadia H., Αθήνα, 2008.

Γκέκας Ρ., Μήτσου Κ., 2011, Ευρωπαϊκή Τοπική Αυτοδιοίκηση – Συγκριτικά Στοιχεία και Προοπτικές, Ε.Ε.Τ.Α.Α., Αθήνα.

Δεληθέου Β. (2012), Περιφερειακή Ανάπτυξη μέσω Ειδικών Οικονομικών Ζωνών- Αμφιλεγόμενες προσεγγίσεις- Η ελληνική και η διεθνής εμπειρία, Αυτοέκδοση, Αθήνα.

Δεληθέου Β., 2008, Ευρωπαϊκοί Αναπτυξιακοί Θεσμοί, Αθήνα, 2008.

Ε.Ε.Τ.Α.Α., 2011, Οδηγός Κατάρτισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Ο.Τ.Α. Α’ Βαθμού, Αθήνα.

Κόνσολας Ι. Ν., 1997, Σύγχρονη Περιφερειακή Οικονομική Πολιτική, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.

Λαγός Δ., 2007, Θεωρίες Περιφερειακής Οικονομικής Ανάπτυξης, εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.

Παπαδασκαλόπουλος Αθ., Χριστοφάκης Μ., 2016, Περιφερειακός Προγραμματισμός και Αναπτυξιακός Σχεδιασμός, Εκδόσεις Παπαζήση, Β΄ έκδοση, Αθήνα.

Πετράκος Γ., Ψυχάρης Ι., Περιφερειακή Ανάπτυξη στην Ελλάδα, Εκδόσεις Κριτική, B΄ έκδοση, Αθήνα, 2016.

Πολύζος Σ., 2011, Περιφερειακή Ανάπτυξη, εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.

Richardson W. H., 1972, Περιφερειακή Οικονομική, τόμοι Α΄, Β΄, εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.

Σαπουνάκης Α., 2014, Οικονομικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,  Αθήνα.

Delitheou V., Maraki M., 2011, E- Local Government: Exploring citizens’ attitude towards electronic municipal services,  Lambert Academic Publishing (LAP), USA.

Regions Council of European Municipalities and Local and Regional Government in Europe, Structures and Competences, 2011.

Rostow W., The Process of Economic Growth, Ν.Υ., 1972.

Saez Jean Pierre, La longue marche de la decentralization des politiques culturelles en Europe, 2006.

Sanderson I., Quality, strategic planning, and performance review, Longman, Vol. Management of Quality in Local Government, London, 1992.

Β. Νόμοι, που θα αναρτηθούν από τη Διδάσκουσα (π.χ. Ν.3852/2010, Ν. 4071/2012, Ν. 4399/2016 κ.ά.).

Γ.  Άρθρα, που θα αναρτηθούν από τη Διδάσκουσα. Ενδεικτικώς αναφέρονται:

• Prud-homme Remy (1995), The dangers of decentralization.pdf,
• Psycharis, Zoi, Iliopouloy (2015), Local Government autonomy.pdf.

Δ. Μελέτη: ΙΤΑ-ΚΕΔΕ: Τριετής Στρατηγική Μεταρρυθμίσεων της Δημόσιας Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, 2016-2018, Αθήνα.

Ε. Διπλωματικές (μεταπτυχιακές) εργασίες, που θα υποδειχθούν από τη Διδάσκουσα.

ΣΤ. Διαφάνειες εισηγήσεων, που θα δοθούν από τη Διδάσκουσα. Ενδεικτικώς αναφέρονται:

• Διοίκηση και Οργάνωση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης pdf,
• ΣΔΙΤ και ΟΤΑ pdf,
• Χρηματοοικονομικά Αναπτυξιακά Εργαλεία Ο.Τ.Α. pdf,
• Eυρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων pdf,
• Ο.Χ.Ε. pdf,
• Συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα και Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης pdf.

Ζ. Ιστοσελίδες, που θα υποδειχθούν από τη Διδάσκουσα. Ενδεικτικώς αναφέρονται:

Ιστοσελίδες Δήμων και Περιφερειών, π.χ. Δήμος Πειραιά (2018), Στρατηγική για τη Γαλάζια Ανάπτυξη του Δήμου Πειραιά για την περίοδο 2018-2024, Διαθέσιμο Διαδικτυακά: http://www.pireasnet.gr/LinkClick.aspx?fileticket=q%2filCZnX2Io%3d&tabid=36 )

http://www.eetaa.gr:8080/kallikratis/support/odhgoi.jsp

http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/PAGE-themes?p_param=A0703

http://www.stepc.gr/_docs/library_docs/NETWORKS_CLUSTERS_Eommex.pdf

http://www.espa.gr/el/Pages/Default.aspx

http://www.espa.gr/el/Pages/staticNewProgrammingPeriod.aspx

http://www.cggc.duke.edu/pdfs/workshop/CoroandVolpe_Duke.pdf

https://hal.archives-ouvertes.fr/file/index/docid/374435/filename/_UTF-8QRadom.doc_.pdf

http://www.anpec.org.br/revista/vol8/vol8n1p161_186.pdf

http://econ.sciences-po.fr/sites/default/files/martinp/CEPR-DP7102.pdf

http://barcelonacatalonia.cat/b/wp-content/uploads/2016/03/BarcelonaEnXifres_eng.pdf

http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/documents/regi/dv/cdr89-2009_/cdr89-2009_el.pdf

https://www.smartcitiesdive.com/ex/sustainablecitiescollective/case-study-22-barcelona-innovation-district/27601/

www.aei.pitt.edu/1199/1/info_society_bangeman_report.pdf

 https://ec.europa.eu/growth/tools-databases/dem/monitor/sites/default/files/DTM_Lisbon%20v1.pdf

http://www.eib.org/attachments/efs/eibis_2016_greece_en.pd

http://journals.openedition.org/factsreports/4367

www.environmentandsociety.org/node/5473

 

 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Σάββατο 20 Οκτωβρίου 2018