Παρουσίαση/Προβολή

(520170) -  Καθηγήτρια Ε. Τουντασάκη

Περιγραφή Μαθήματος

Στο μάθημα εστιάζοντας στο λεγόμενο σύμπαν της «μη φυσικής αναπαραγωγής» που συγκροτούν οι ιατρικές αναπαραγωγικές τεχνολογίες και η υιοθεσία (κυρίως στη διακρατική/διαφυλετική της εκδοχή) θα αναλύσουμε τις σύγχρονες κριτικές ανθρωπολογικές θεωρήσεις, που αντιμετωπίζουν τη συγγενειακότητα ως διαδικασία και ως επιτέλεση, ως κάτι που μπορεί να υπάγεται σε διεργασίες κατασκευής και όχι ως φυσικό δεδομένο. Στόχος μας είναι να διερευνήσουμε τους τρόπους, όχι αναγκαστικά συμπαγείς και μονοσήμαντους, με τους οποίους η αναπαραγωγική ιατρική και η τεκνοθεσία έχουν συμβάλλει στην αποδόμηση των ουσιοκρατικών εννοιολογήσεων της συγγένειας και έχουν κλονίσει τη δεδομένη για τις δυτικές κοινωνίες ταύτιση της συγγένειας με τη «φυσικότητα» της βιογενετικής σύνδεσης.

Από τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα, οι ιατρικές καινοτομίες στον τομέα της ανθρώπινης αναπαραγωγής επιτρέποντας την αποσεξουαλικοποίηση της τεκνοποίησης, την αποσωματοποίηση της σύλληψης, τον κατακερματισμό της μητρότητας, την αποσύνδεση της τεκνοποίησης ακόμα και από την ίδια τη ζωή, και τον διαχωρισμό μεταξύ αναπαραγωγής και συγγένειας θα διαταράξουν τις αντιλήψεις για το τι σημαίνει «φυσικός» δεσμός, θα θέσουν υπό αμφισβήτηση τις θεμελιακές ιδεολογικές προδιαγραφές της βιογενετικής συγγένειας και θα φέρουν τόσο τα κοινωνικά υποκείμενα, όσο και τους μελετητές αντιμέτωπους με μια σειρά αδιανόητων έως τότε ζητημάτων.

Από την άλλη πλευρά και η διακρατική/διαφυλετική υιοθεσία, η διακίνηση παιδιών διά μέσου εθνικών συνόρων φαίνεται να συγκροτεί «νέες χωρογραφίες της συγγένειας», να διαμορφώνει νέους χώρους και νέους τρόπους κατασκευής και νοηματοδότησης της γονεϊκότητας και της οικογενειακότητας.  Όπως αποδεικνύεται, οι θετοί γονείς παραγκωνίζοντας και περιθωριοποιώντας την «παντοδυναμία» των βιολογικών δεσμών αναπτύσσουν στρατηγικές δράσεις, οι οποίες τους επιτρέπουν να διαπραγματεύονται μια λεπτή διεργασία εξισορρόπησης ανάμεσα στις βιολογικές και τις κοινωνικές συνιστώσες της συγγενειακότητας και να αποδεικνύουν ότι και στη θετή γονεϊκότητα οι δύο οντολογικές τάξεις φύση/ανατροφή δεν συμπλέκονται πλέον με όρους διπολικής αντίστιξης αλλά με όρους υβριδικής συνάρθρωσης.

Με αφετηριακό σημείο εθνογραφικές έρευνες σε διαφορετικά πολιτισμικά συμφραζόμενα θα παρακολουθήσουμε τη χρήση των αναπαραγωγικών τεχνολογιών σε συνάρτηση με τις θρησκευτικές αντιλήψεις, τις κρατικές πολιτικές και τις νομοθετικές κατασκευές και ταυτόχρονα θα εξετάσουμε τις έντονες αμφισημίες, τις βαθιές ανισότητες και τα ζητήματα ιεραρχικών σχέσεων μεταξύ των κρατών που αναμοχλεύουν οι μετακινήσεις των προς υιοθεσία παιδιών από τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του νότου προς τον πλούσιο βορρά. Υπογραμμίζοντας τη σημασία της διακρατικής/διαφυλετικής υιοθεσίας ως σύγχρονου δυτικού φαινομένου, το οποίο συναρτάται άμεσα με τις διαδικασίες παγκοσμιοποίησης, θα διερευνήσουμε τους τρόπους με τους οποίους οι διακρατικές υιοθεσίες κλονίζουν τις αντιλήψεις μας για τον πολιτισμό, τη φυλή, το φύλο, τη σεξουαλικότητα και το έθνος.

Ημερομηνία δημιουργίας

Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2022