Παρουσίαση/Προβολή

(52Μ017) -  Νίκη Μαρωνίτη

Περιγραφή Μαθήματος

Ζητήματα ιστοριογραφίας: ιδεολογικές χρήσεις και κριτικές προσεγγίσεις του παρελθόντος

Διδάσκουσα: Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νίκη Μαρωνίτη

 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Στόχοι του μαθήματος είναι: Α) να αναδείξει , πώς εναλλακτικές ιστοριογραφικές προσεγγίσεις, αναδεικνύουν, νοηματοδοτούν και προβληματοποιούν μείζονα ζητήματα που τέμνουν την ελληνική ιστορική διαδρομή, από τη σύσταση του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Β) να εντάξει αυτές τις προσεγγίσεις στα εγχώρια, δυναμικά, πολιτισμικά συμφραζόμενα, καθώς στον διεθνή επιστημονικό διάλογο. Γ) Να ανιχνεύσει την ιστορικότητα εννοιών με άξονα τις οποίες κατανοούμε και πλαισιώνουμε τις διαφορετικές αφηγήσεις που πλάθονται για συγκεκριμένες διάρκειες και πλευρές της ελληνικής ιστορίας. Δ) να μας δώσει την αφορμή να αναστοχαστούμε αναφορικά με διαφορετικούς τρόπους αντίληψης και γραφής της ιστορίας, όπως αυτοί αντλούνται από διαφορετικά επιστημολογικά παραδείγματα, αλλά και κυρίως μέσα από την επιλεκτική, κριτική σύνθεσή τους.

Στο φετινό εξάμηνο 2025 θα προβληματιστούμε με άξονα την ιστοριογραφία της εμβληματικής δεκαετίας 1940-1950. Πιο συγκεκριμένα, θα μελετήσουμε διεξοδικά τις μεθόδους και τα πλαίσια νοηματοδότησης που επέλεξαν διαφορετικοί μελετητές προκειμένου να ερμηνεύσουν ιστορικά ζητήματα όπως: βία, αντίσταση, συνεργασία με τις δυνάμεις κατοχής, τραύμα, σχέσεις τοπικού/εθνικού και υπερθνικού παράγοντα, ταυτόχρονη χρήση βιωματικών μαρτυρίων και «ιστορικών πραγματικοτήτων», ηχηρές συμπεριφορές, αλλά κυρίως σιωπηλές στάσεις, στερεότυπα και μύθους. Παράλληλα, θα διερευνήσουμε συγκριτικά, και με άξονα πάντα το διεθνές ετερογενές πλαίσιο, πώς το επίμαχο αυτό τμήμα του παρελθόντος που αφορά στις μνήμες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου- ειδικότερα όμως ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος- αφηγηματοποιήθηκε μέσα στη μεγάλη διάρκεια (1950-μέχρι σήμερα. Επιπρόσθετα, πώς αποτέλεσε την ίδια στιγμή «μήλον της έριδος» μεταξύ ιστορίας- επιστημονικής και δημόσιας- , κράτους, δικαιοσύνης και δημοσίου Λόγου. Θα αναζητήσουμε επιπλέον πώς η «διχαστική συνθήκη» αναδείχθηκε ως η δημοφιλής αναλυτική/ερμηνευτική κατηγορία της σύγχρονης ελληνικής ιστορικής διαδρομής, ως η υποτιθεμένη, ηγεμονική, διαχρονική «κακοδαιμονία της».

Μαθησιακοί στόχοι:

►Κατανόηση και εμβάθυνση των ιστοριογραφικών ρευμάτων και του τρόπου που η ιστορία, ως γνωστικό πεδίο, συνομίλησε, στη μεγάλη διάρκεια, με άλλα αντικείμενα των κοινωνικών επιστημών.

►Κριτική εξέταση των μεγάλων ερμηνευτικών σχημάτων που αναλύουν τη σύγχρονη ελληνική ιστορική διαδρομή, μέσα από τη συγκριτική διάσταση της.

►Συστηματική μελέτη της ελληνόγλωσσής και ξενόγλωσσής ιστοριογραφικής παραγωγής αναφορικά με τη δεκαετία 1940-1950.  Ειδικότερα κατανόηση εμβληματικών εννοιών (στην ιστορικότητά τους) όπως βία, αντίσταση, συνεργασία, τραύμα, μαρτυρία, μυθολογίες, κλπ.

►Μάθηση της αναζήτησης, χρήσης και επεξεργασίας διαφορετικών, ανομοιογενών  πηγών και εξάσκηση στην ιστορική γραφή.   

►Ανάπτυξη της κριτικής σκέψης

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2020