Παρουσίαση/Προβολή

• Σκοπός του μαθήματος είναι η επιστημονική - ερευνητική επαφή και εμβάθυνση του/της φοιτητή/τρίας με τις έννοιες και την προβληματική των κοινωνικών ανισοτήτων, του κοινωνικού αποκλεισμού, των ευπαθών ομάδων και των κοινωνικών δικαιωμάτων, καθώς και τη χρήση ερευνητικών μεθόδων της μελέτης, της ερμηνείας και της διερεύνησής τους. 
• Ως υποχρεωτικό μεταπτυχιακό μάθημα κατεύθυνσης, μελετούμε τις διαφορετικές διαστάσεις του φαινομένου των κοινωνικών ανισοτήτων, του κοινωνικού αποκλεισμού, της κοινωνικής ευπάθειας που συναντώνται στην ελληνική και τις σύγχρονες ευρωπαϊκές – διεθνείς κοινωνίες. Επίσης, γίνεται προετοιμασία για την επιστημονική προσέγγιση και την άμεση και χωρίς στερεότυπα αντιμετώπιση των προβλημάτων που θίγουν τις κοινωνικά ευπαθείς και αποκλεισμένες ομάδες.
• Στο μάθημα περιλαβάνεται η σε βάθος κατανόηση της κοινωνικής κατασκευής της ευπάθειας και της ανισότητας, καθώς και η ερευνητική προσέγγιση των φαινομένων μέσα από εμπειρικά παραδείγματα. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τρία επίπεδα ανάλυσης:
  1. Το πρώτο επίπεδο εστιάζει στη θεωρητική προσέγγιση και στον ιστορικά δομημένο τρόπο συγκρότησης των εννοιών «ανισότητα» και «ευπάθεια». Οροι σχετικοί όπως του «αποκλεισμού», της «ενσωμάτωσης» και της «συνοχής» αναπόφευκτα αναλύονται στο επίπεδο αυτό. 
  2. Το δεύτερο επίπεδο στοχεύει στην καταγραφή της λειτουργίας των ανισοτήτων και της ευπάθειας στην κοινωνική πραγματικότα. Σύγχρονα κοινωνικά φαινόμενα ως παραδείγματα όπως η απασχόληση και η πολυαπασχόληση, η μετανάστευση και τα παιδιά δεύτερης γενιάς, η κοινωνική ενσωμάτωση των ευπαθών ομάδων (χρήστες ουσιών, μονογονεϊκές οικογένειες, γυναίκες, άνεργοι και νέοι άνεργοι, άποροι,  άτομα με ιδιαίτερες ικανότητες, ηλικιωμένοι), οι διαδικασίες ανασυγκρότησης κοινοτήτων, συγκρούσεις και οι μεταβαλλόμενες σχέσεις εξουσίας, βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του μαθήματος.
  3. Το τρίτο επίπεδο εστιάζει στις εφαρμοσμένες τοπικές, εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές, στις πρακτικές και σε εμπειρικά ερευνητικά παραδείγματα που προωθούν σήμερα την αντιμετώπιση της ανισότητας, της ευπάθειας και του αποκλεισμού. Δίνεται έμφαση στη μεθοδολογία και τα εφαρμοσμένα παραδείγματα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας κάτω από συνθήκες ακραίας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.

Προτεινόμενη ενδεικτική βιβλιογραφία

• Παπαδοπούλου, Δ. (2012), Κοινωνιολογία του Αποκλεισμού στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης, Η διάρρηξη  του κοινωνικού δεσμού και η αδυναμία συμμετοχής στα κοινωνικά δικαιώματα υπό συνθήκες κρίσης. Αθήνα: Τόπος.Αθήνα: Τόπος
• Παπαδοπούλου Δ. και Κουραχάνης Ν. (2017), Άστεγοι και Κοινωνικός Αποκλεισμός στην Ελλάδα της Κρίσης, Αθήνα: Τόπος.
• Παπαδοπούλου Δ., (επ.), 2002, Από την Κοινωνική Ευπάθεια στον Κοινωνικό Αποκλεισμό: Διαδικασίες και Χαρακτηριστικά του Κοινωνικού Αποκλεισμού στο Νομό Κυκλάδων, Αθήνα: Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ. 
• G. Esping-Andersen, (2014), Οι τρεις κόσμοι του καπιταλισμού της Ευημέριας, Επ. επιμέλεια και πρόλογος Μ. Πετμεζίδου, Αθήνα: Τόπος. 
• Paugam S., (1996), L’exclusion, L’etat des Savoirs, Paris: La Decouverte. 
• Paugam S., Cousin B., Giorgetti C., Naudet J., (2017, Ce que les riches pensent des pauvres, Paris: Seuil. 
• Συμπληρωματική βιβλιογραφία μαζί με προτάσεις θεματικών ενοτήτων για εργασίες δίνεται στο πρώτο μάθημα. 

Συναφή ελληνόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά

• Κοινωνική Πολιτική (Επιστημονικό Περιοδικό ΕΕΚΠ)
• Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη