Παρουσίαση/Προβολή

(120542) -  Καθηγητής Δ. Γ. Δημητρακόπουλος (Έδρα Jean Monnet), Καθηγητής Β. Χατζόπουλος

Περιγραφή Μαθήματος

  

Syllabus Μαθήματος

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ

Ακαδημαϊκό έτος 2025-26

B΄ ΕΞΑΜΗΝΟ

 

Διδάσκοντες: Καθηγητής Διονύσης Γ. Δημητρακόπουλος (Έδρα Jean Monnet), Καθηγητής Βασίλης Χατζόπουλος

 

Στόχος και περιεχόμενο του μαθήματος

Το μάθημα είναι μέρος των διδακτικών δραστηριοτήτων της Έδρας Jean Monnet με θέμα τη δημοκρατική διακυβέρνηση στην ΕΕ και στοχεύει στην εισαγωγή των φοιτητριών και φοιτητών στα βασικά στοιχεία α) της ιστορίας και β) θεωρίας της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, γ) του πολιτικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της πραγματικής λειτουργίας του, καθώς και δ) σύγχρονων θεμάτων που η ΕΕ αντιμετωπίζει ως πολύ-επίπεδο σύστημα διακυβέρνησης.  Το μάθημα θεμελιώνεται κατά κύριο λόγο στα πορίσματα της πολιτικής επιστήμης και του δικαίου.  Αποσκοπεί στο να δώσει εισαγωγικού χαρακτήρα απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα όπως:

• τί είναι (και τί δεν είναι) η ΕΕ;
• τί είναι η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση;
• ποιός «κυβερνά» την ΕΕ και πώς;
• ποιά μορφή έχει το πολιτικό σύστημά της και πώς λειτουργεί αυτό;
• πόσο δημοκρατική είναι η ΕΕ;
• τί είναι και τι περιλαμβάνει το κοινοτικό/ενωσιακό δίκαιο;
• ποιές μορφές παίρνουν οι «αποφάσεις» και το δίκαιο της ΕΕ;
• ποιές είναι οι βασικές πτυχές των θεωριών που δημιουργήθηκαν για να αναλύσουν την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση;

 

Δεδομένου του εισαγωγικού χαρακτήρα του μαθήματος, δεν επιχειρείται μια εξαντλητική ανάλυση και εμβάθυνση σε όλα τα επιμέρους πεδία, ούτε και η εξέταση όλων των συναφών ζητημάτων. Αντίθετα, το μάθημα επικεντρώνεται σε μια συστηματική εξέταση βασικών εννοιών και στοιχείων, ενώ συζητούνται και ορισμένες επίκαιρες εξελίξεις στην ΕΕ (όπως η κρίση του κράτους δικαίου), που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.  Σημειώνεται οτι καλή γνώση της ύλης του μαθήματος θα θεωρηθεί ως δεδομένη από το σύνολο των διδασκόντων που διδάσκουν όλα τα υπόλοιπα μαθήματα περί Ευρ. Ένωσης στα επόμενα έτη των σπουδών σας στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. 

 

Σημασία του μαθήματος

Το μάθημα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μια σειρά από λόγους. Αναφέρονται ενδεικτικά:

• Η σημασία της ΕΕ και του φαινομένου της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ιδιαίτερα σε σχέση με τις επιπτώσεις της πραγματικής λειτουργίας της ΕΕ τόσο εντός της Γηραιάς Ηπείρου όσο και διεθνώς.
• Το θεωρητικό ενδιαφέρον της ενασχόλησης την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τα οργανωτικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά της Ένωσης ως πολυ-επίπεδου συστήματος, των πεδίων και τομέων αρμοδιότητας (δηλ. της τυπικής/επίσημης εξουσίας) της ΕΕ, των σχέσεων των εμπλεκομένων, του τρόπου χάραξης πολιτικής, της διαδικασίας λήψης και εφαρμογής των αποφάσεων της ΕΕ.
• Η χρησιμότητα της πολυεπιστημονικής προσέγγισης για την κατανόηση της πραγματικής λειτουργίας της ΕΕ.
• Η ανάγκη κατανόησης και συζήτησης σημαντικών επίκαιρων εξελίξεων και τάσεων στην ΕΕ και το διεθνές περιβάλλον και η αναγωγή των πληροφοριών σε ένα πλαίσιο ανάλυσης που στοιχειοθετείται από την επιστημονική γνώση και την κατανόηση του συστήματος.
• Το πρακτικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει η ενασχόληση και εξοικείωση με την ΕΕ, δεδομένων των δυνατοτήτων και των ευκαιριών που διανοίγονται, για παράδειγμα σε σχέση με ενδεχόμενη επαγγελματική διέξοδο των φοιτητών σε επόμενη φάση, την αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων κ.ά.

 

Μαθησιακά αποτελέσματα

Το μάθημα έχει πολλαπλές στοχεύσεις σε σχέση με τα μαθησιακά αποτελέσματα για τις φοιτήτριες και τους φοιτητές. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται τα ακόλουθα:

• Απόκτηση επιστημονικής γνώσης και πληροφοριών για τα ζητήματα που εμπίπτουν στο αντικείμενο του μαθήματος.
• Μεθοδική και συγκροτημένη αντιμετώπιση θεωρητικών και εμπειρικών ζητημάτων, και ενίσχυση της επιστημονικής προσέγγισής τους.
• Έναυσμα προβληματισμού, κατεύθυνση και, οργάνωση του στοχασμού γύρω από τα ζητήματα.
• Ανάπτυξη κριτικής σκέψης και ικανότητας συζήτησης.
• Επισκόπηση και κατανόηση του συστήματος της ΕΕ, της παραγωγής και υλοποίησης πολιτικής, αντίληψη για τις βασικές διεργασίες της πολιτικής και τις διαδικασίες, την ΕΕ, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
• Επιλογή διαφορετικών στοιχείων της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της ΕΕ και ανάδειξη της μεταξύ τους σχέσης.
• Ανάπτυξη κριτικής ικανότητας ορθής αντίληψης, ταξινόμησης και επεξεργασίας πληροφοριών, ανάλυσης, σύνθεσης, αξιολόγησής τους.
• Παροχή των βασικών γνώσεων και εργαλείων έρευνας στο πεδίο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, για την διευκόλυνση της αναζήτησης περαιτέρω εξειδικευμένων, είτε πληροφοριών για επαγγελματικούς λόγους, είτε γνώσεων για τη συνέχιση των σπουδών.

 

Στο πλαίσιο του μαθήματος επιδιώκεται επίσης η ενίσχυση των γενικών δεξιοτήτων των φοιτητριών και των φοιτητών. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται οι ακόλουθες:

• Αναζήτηση, οργάνωση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών.
• Αναγωγή πληροφοριών και δεδομένων σε ένα και συγκεκριμένο συγκροτημένο γνωσιακό πλαίσιο σκέψης και ανάλυσης.
• Ελεύθερη, δημιουργική, επαγωγική και  κριτική σκέψη.
• Εφόδια για εργασία σε πεδία και τομείς που συνδέονται με την ΕΕ και τις εκροές της, καθώς επίσης σε διεθνές περιβάλλον και ιδιαίτερα στο περιβάλλον της ΕΕ.
• Σεβασμός σε αξίες όπως η διαφορετικότητα, πολυπολιτισμικότητα, ο πλουραλισμός κ.λπ.
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής.

 

Δομή του μαθήματος

Το μάθημα πραγματοποιείται στη βάση επιμέρους θεματικών ενοτήτων. Για το ακαδ. έτος 2025-26 οι θεματικές των διαλέξεων θα ανακοινωθούν εδώ πριν από την αρχή του εαρινού εξαμήνου.

 

 

Αξιολόγηση φοιτητριών/φοιτητών

Η ανακοίνωση για τον τρόπο αξιολόγησης των φοιτητριών/φοιτητών θα γίνει την πρώτη εβδομάδα του εξαμήνου αλλά σε κάθε περίπτωση θα περιλαμβάνει τον συνδυασμό

     α) ηλεκτρονικής προόδου που θα αφορά μόνο το κομμάτι που διδάσκει ο κ. Χατζόπουλος (ο οποίος θα ανακοινώσει και την ακριβή ημέρα και ώρα)  και

     β) γραπτής εξέτασης που θα γίνει τον Ιούνιο και θα αφορά μόνο το τμήμα του μαθήματος που διδάσκει ο κ. Δημητρακόπουλος.

Δεδομένου του εισαγωγικού χαρακτήρα του μαθήματος, η ανάθεση εργασιών δεν κρίνεται σκόπιμη.

 

Πρακτικά ζητήματα

• Για οποιοδήποτε ζήτημα σχετικό με το μάθημα και τη διεξαγωγή/αξιολόγησή του, οι φοιτήτριες/φοιτητές καλούνται να παρακολουθούν τις ανακοινώσεις που θα αναρτώνται στην πλατφόρμα open eclass του Πανεπιστημίου, όπως και τις ανακοινώσεις στην ιστοσελίδα του Τμήματος.
• Στην σελίδα open eclass του μαθήματος θα αναρτώνται πριν ή μετά από κάθε μάθημα οι σχετικές παρουσιάσεις (PowerPoint) και, κατά περίπτωση, επικουρικό σχετικό υλικό για τη διευκόλυνση των φοιτητριών/φοιτητών.
• Οι φοιτήτριες/φοιτητές μπορούν να επικοινωνούν με τους διδάσκοντες για τις ανάγκες του μαθήματος τόσο με την ευκαιρία των συνεδριών όσο και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (d.dimitrakopoulos@panteion.gr, vasshatz@panteion.gr).

 

Βασικό εγχειρίδιο

Aπό το ακαδημαϊκό έτος 2025-26 βασικό (και δωρεάν διανεμόμενο) εγχειρίδιο του μαθήματος είναι το εξής: Πασσάς, Α. Γ. και Δ. Γ. Δημητρακόπουλος (επιμ.). 2025. Το Πολιτικό Σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αθήνα: Πεδίο (Κωδικός Εύδοξου: 143562458). Το νέο αυτό διδακτικό εγχειρίδιο καλύπτει το σύνολο των συνεδριών και θεμάτων του μαθήματος, και περιέχει εισαγωγικά κεφάλαια που αφορούν σε πολιτικές όπως η πολιτική συνοχής, η οικονομική και νομισματική ένωση, κ.α. που θα συναντήσετε σε άλλα εξειδικευμένα μαθήματα. Xρήσιμο (και δωρεάν διαθέσιμο στο ίντερνετ) είναι το εξής:

Borchardt, K.-D. (2017). Το αλφάβητο του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, ελεύθερα διαθέσιμο στην ιστοσελίδα: https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/5d4f8cde-de25-11e7-a506-01aa75ed71a1/language-en/format-PDF/source-117312113

 

 

Προτεινόμενη ενδεικτική βιβλιογραφία

Στην webliography θα βρείτε πλήθος άλλων ελεύθερα διαθέσιμων πηγών (ιδιαίτερα για τους θεσμούς της ΕΕ) που είναι πολύ χρήσιμες για να συνοδεύουν την παρακολούθηση του μαθήματος όσο αναμένεται η διανομή του δωρεάν συγγράματος. 

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2024