Παρουσίαση/Προβολή

Εικόνα επιλογής

Ευρωπαϊκή Πολιτική Οικονομία

(120465) -  Γιώργος Στασινόπουλος

Περιγραφή Μαθήματος

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους διεθνείς δρώντες και ο επιφανέστερος οργανισμός περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης. Οι κοινές πολιτικές που έχουν δημιουργηθεί στο πέρασμα των εξήντα και πλέον ετών από την ίδρυσή της, ασκούν σημαντική επιρροή στις διεθνείς οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις.

Σ’ αυτήν τη μακρόχρονη πορεία δημιουργήθηκαν υπερεθνικοί θεσμοί που προώθησαν την οικονομική ολοκλήρωση στη Δυτική Ευρώπη και βοήθησαν στην ενσωμάτωση των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης στην ΕΕ, μετά την κατάρρευση του ψυχρού πολέμου.

Η πιο σημαντική πτυχή αυτής της πορείας ήταν η νομισματική ενοποίηση, εξέλιξη που δρομολογείται ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, ως απάντηση στην κατάρρευση του συστήματος του Bretton Woods και στην απειλή που συνιστούσε το δολάριο για τα ευρωπαϊκά νομίσματα. Η πορεία αυτή ολοκληρώθηκε στα τέλη του 20ού αιώνα, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στο κοινό ευρωπαϊκό εγχείρημα.

Το μάθημα εξετάζει την Ευρωπαϊκή Πολιτική Οικονομία ως μια εξελικτική διαδικασία προσαρμογής, ενδοευρωπαϊκών, διεθνών, οικονομικών και κοινωνικών αντιθέσεων που εκφράστηκαν τόσο σε επίπεδο κεντρικών πολιτικών αποφάσεων, όσο και στη δημιουργία κεντρικών θεσμών της, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το πλαίσιο της οικονομικής διακυβέρνησης στη ζώνη του Ευρώ.

Η ΕΕ έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές την τελευταία δεκαετία στην πολιτική και οικονομική της διακυβέρνηση, αλλαγές που προήλθαν εν πολλοίς υπό το βάρος της χρηματοοικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης του 2008 κ.ε., η οποία δημιούργησε την ανάγκη προσαρμογής των ευρωπαϊκών οικονομιών στα νέα δεδομένα, επιβάλλοντας νέους τρόπους οικονομικής διακυβέρνησης, μεταβάλλοντας, ταυτόχρονα, τις πολιτικές και οικονομικές προτεραιότητες της ΕΕ.

Η χρηματοοικονομική κρίση, το ξέσπασμα της πανδημίας και οι αυξανόμενες οικονομικές ανισορροπίες στην Ευρώπη αμφισβήτησαν πολλές παραδοσιακές οικονομικές πολιτικές της ΕΕ, δημιουργώντας την ανάγκη σταθεροποίησης των χρηματοοικονομικών αγορών και τη  δημοσιονομική στήριξη των χωρών που επλήγησαν σφοδρότερα. Ταυτόχρονα, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με τις παγκόσμιες προκλήσεις από την ισχυροποίηση των χωρών της ΝΑ Ασίας στο διεθνή καταμερισμό εργασίας. Το Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο είναι μάλλον ανεπαρκές στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και στην προώθηση πολιτικών που θα προωθούν τον εκσυγχρονισμό των οικονομιών των χωρών-μελών της ΕΕ και τη μείωση των εθνικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Η επικείμενη αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και η σύσταση του Ταμείου Ανάκαμψης κινούνται στην κατεύθυνση αυτή.

Σκοπός του μαθήματος είναι η παρουσίαση και ανάλυση των βασικών οικονομικών πολιτικών της ΕΕ, με την υπόμνηση ότι οι τρέχουσες πολιτικές της ΕΕ δεν μπορούν να κατανοηθούν χωρίς την εξέταση της ιστορικής τους εξέλιξης, τις πιέσεις που ασκήθηκαν από τις διεθνείς εξελίξεις και διαδικασίες κι από τα εθνικά προβλήματα των χωρών-μελών της ΕΕ που ανέκυψαν κατά την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους τα κράτη-μέλη επιχειρούν να επηρεάσουν τις πολιτικές αυτές.

Η συμμετοχή στις διαλέξεις είναι απαραίτητη για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων του μαθήματος - τόσο σε επίπεδο διδακτέας και εξεταστέας ύλης, όσο και σε επίπεδο ευρύτερων εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων.

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 6 Μαρτίου 2020

Σελίδα μαθήματος
  • Περίγραμμα

    Βιβλιογραφία

    Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

    1. Richard E. Baldwin & Charles Wyplosz (2017), Τα Οικονομικά της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης. Αθήνα: Τζιόλας.
    2. Paul De Grauwe (2018), Οικονομική της Νομισματικής Ένωσης. Αθήνα: Παπαζήσης.
    3. European Strategy and Policy Analysis System (ESPAS), Global Trends to 2030: Can the EU meet the Challenges Ahead? http://europa.eu/espas/

     

    Πρόσθετη Βιβλιογραφία:

    1. Acocella, Nicola (2020), The European Monetary Union: Europe at the Crossroads. Cambridge: Cambridge University Press.
    2. Alesina, Alberto and Francesco Giavazzi (2010), Europe and the Euro. Chicago and London: University of Chicago Press.
    3. Beblavý, Miroslav, David Cobham & L'udovít Ódor, eds. (2011), The Euro Area and the Financial Crisis. Cambridge University Press.
    4. Blanchard, Olivier, A. Amighini & Francesco Gavazzi (2010), Macroeconomics: A European Perspective. Essex: Pearson Education.
    5. Bolsinger, Harald, Johannes Hoffmann, Bernd Villhauer (2021), The European Central Bank as a Sustainability Role Model: Philosophical, Ethical and Economic Perspectives. Cham: Springer.
    6. Brown, Brendan (2010), Euro Crash: The Implications of Monetary Failure in Europe. Houndmills, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
    7. Campos, Nauro F., Paul De Grauwe, and Yuemei Ji, eds. (2018), The Political Economy of Structural Reforms in Europe. Oxford: Oxford University Press.
    8. Cardinale, Ivano, D'Maris Coffman & Roberto Scazzieri, eds. (2018), The Political Economy of the Eurozone. Cambridge: Cambridge University Press.
    9. Cavallo, Antonella, Pietro Dallari, & Antonio Ribba (2018), Fiscal Policies in High Debt Euro-Area Countries. Cham:
    10. Crespy, Amandine & Georg Menz (2015), Social Policy and the Euro Crisis: Quo Vadis Social Europe. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
    11. Damro, Chad & Terrence R. Guay (2016), European Competition Policy and Globalization. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
    12. de la Porte, C. & E. Heins, eds. (2016), The Sovereign Debt Crisis, the EU and Welfare State Reform. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
    13. El-Agraa, A. M. (2012), The European Union: Economics and Policies. Cambridge: Cambridge University Press.
    14. Fandl, Maximilian (2018), Monetary and Financial Policy in the Euro Area. Springer
    15. Farina, F., R. Tamborini, eds. (2008), Macroeconomic Policy in the European Monetary Union: From the Old to the New Stability and Growth Pact. London: Routledge.
    16. Hallerberg, Mark, Rolf Rainer Strauch & Jurgen von Hagen (2009), Fiscal Governance in Europe. Cambridge: Cambridge University Press.
    17. Henning, C. Randall (2017), Tangled Governance: International Regime, Complexity and the Euro Crisis. Oxford University Press.
    18. Hinarejos, Alicia (2015), The Euro Area Crisis in Constitutional Perspective. Oxford University Press.
    19. Huber, Joseph (2018), Der Euro: Grundlagen, Krise, Aussichten. Wiesbaden: Gabler.
    20. Jacobs, Francis B. (2018), The EU after Brexit: Institutional and Policy Implications. Cham: Palgrave Macmillan.
    21. Jespersen, Jesper (2016), The Euro: Why it Failed. Palgrave Macmillan.
    22. Kickert, Walter & Tiina Randma-Liiv (2015), Europe Managing the Crisis: The Politics of Fiscal Consolidation. London & New York: Routledge.
    23. Lelieveldt, Herman & Sebastiaan Princen (2011), The Politics of the European Union. Cambridge: Cambridge University Press.
    24. Lorca-Susino, Maria (2010), The Euro in the 21st Century: Economic Crisis and Financial Uproar. Surrey: Ashgate.
    25. Macdonald, Roderick (2018), Eurocritical: A Crisis of the Euro Currency. Palgrave Macmillan.
    26. Marelli, Enrico & Marcello Signorelli (2017), Europe and the Euro: Integration, Crisis and Policies. Palgrave Macmillan.
    27. Martin, Andrew & George Ross, eds. (2004), Euros and Europeans: Monetary Integration and the European Model of Society. Cambridge: Cambridge University Press.
    28. Meiers, Franz-Josef (2015), Germany’s Role in the Euro Crisis: Berlin’s Quest for a More Perfect Monetary Union. Springer.
    29. Mody, Ashoka (2018), EuroTragedy: A Drama in Nine Acts. Oxford: Oxford University Press.
    30. Molle, Willem (2007), European Cohesion Policy. London: Routledge.
    31. Mosconi, Franco (2015), The New European Industrial Policy: Global Competitiveness and the Manufacturing Renaissance. Abingdon & New York: Routledge.
    32. Neal, Larry (2007). The Economics of Europe and the European Union. Cambridge: Cambridge University Press.
    33. Pestieau, Pierre (2006), The Welfare State in the European Union: Economic and Social Perspectives. Oxford: Oxford University Press.
    34. Rogowski, Ralf, ed. (2008), The European Social Model and Transitional Labour Markets. Aldershot: Ashgate.
    35. Rothschild, Kurt W. (2009), “Neoliberalism, EU and the Evaluation of Policies”, Review of Political Economy, 21 (2): 213-225.
    36. Sanchis i Marco, Manuel (2014), The Economics of the Monetary Union and the Eurozone Crisis. Heidelberg: Springer.
    37. Schelkle, Waltraud (2017), The Political Economy of Monetary Solidarity: Understanding the Euro Experiment. Oxford University Press.
    38. Schlosser, Peter (2019), Europe's New Fiscal Union. Cham: Palgrave Macmillan.
    39. Sinn, Hans-Werner (2014), The Euro Trap: On Bursting Bubbles, Budgets, and Beliefs. Oxford University Press.
    40. Stiglitz, Joseph E. (2016), The Euro: How a Common Currency Threatens the Future of Europe. W. W. Norton.
    41. Talani, Leila Simona, ed. (2009), The Future of the EMU. Houndmills, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
    42. Tanzi, Vito (2013), Dollars, Euros, and Debt: How We Got into the Fiscal Crisis, and How We Get Out of It. Basingstoke: Palgrave Macmillan
    43. Vollaard, Hans (2018), European Disintegration: A Search for Explanations. Palgrave Macmillan.
    44. Wöhl, Stefanie, Elisabeth Springler, Martin Pachel, Bernhard Zeilinger, eds. (2020), The State of the European Union: Fault Lines in European Integration. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
    45. Young, Brigitte (2011), “Economic Governance in the Eurozone: A New Dawn?”, Economic Sociology: The European Electronic Newsletter, 12 (2): 11-16.
    46. Zourek, Heinz (2007), “The European Commission’s New Industrial Policy
      in an Integrating and Globalizing World”, Journal of Industry, Competition and Trade, 7:285–295.