Παρουσίαση/Προβολή

(120528) -  Βασίλης Χατζόπουλος

Περιγραφή Μαθήματος

 

To μάθημα γίνεται κάθε Τρίτη 15.00-18.00 στην αίθουσα 302. Σε περίπτωση που χρειαστούμε πλατφόρμα, στο Teams: Click here to join the meeting

Ι. Γενική περιγραφή - Στόχοι μαθήματος

Το μάθημα αυτό έχει τέσσερις βασικούς στόχους. Κατά πρώτον παρουσιάζει το μεταναστευτικό φαινόμενο και το φαινόμενο των εκτοπισθέντων προσώπων (αιτούντων ασύλου και άλλων), τις συνέπειες που έχουν κυρίως για τις χώρες υποδοχής, καθώς και τις βασικές πολιτικές (και νομικές) επιλογές που έχουν οι χώρες αυτές για τη διαχείριση των ως άνω φαινομένων. Κατά δεύτερο παρουσιάζει τη σταδιακή διαμόρφωση και θεσμική οργάνωση του λεγόμενου Ευρωπαϊκού Χώρου Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (ΧΕΑΔ). Τρίτον, εξετάζει τις ουσιαστικές πολιτικές μετανάστευσης και ασύλου που έχει αναπτύξει η ΕΕ τόσο έναντι των πολιτών των άλλων ΚΜ (ενδο-ενωσιακή μετανάστευση και ευρωπαϊκή ιθαγένεια), όσο και έναντι των πολιτών τρίτων χωρών. Τέλος, σύντομα παρουσιάζει και την εξωτερική διάσταση των πολιτικών αυτών της ΕΕ.

 

This course has four key objectives. Firstly, it presents the phenomenon of migrants and displaced people (asylum seekers and others), the consequences for host countries in particular, as well as the basic political (and legal) choices that these countries have in managing these phenomena. Second, it presents the gradual formation and institutional organization of the so-called European Area of ​​Freedom, Security and Justice (AFSJ). Thirdly, it examines the substantive policies that the EU has developed in the area of immigration and asylum, both vis-à-vis EU citizens (from other MS, intra-EU immigration and European citizenship) and with third-country nationals. Finally, it shortly presents the external dimension of these EU policies.

ΙΙ. Συνοπτικό διάγραμμα ύλης

	Ημερομηνία	Θεματική ενότητα	Παρατηρήσεις
1	07-10-25	Το φαινόμενο της μετανάστευσης – κατηγορίες μετακινούμενων πληθυσμών – βασικά χαρακτηριστικά φαινομένου – ιστορία
2	14-10-25	Ο θεσμός του ασύλου – Εκτοπισθέντες – διεθνής προστασία – προϋποθέσεις – προβλήματα
3	21-10-25	Συνέπειες της Μετανάστευσης – για χώρες προέλευσης/υποδοχής – Μοντέλλα μεταναστευτικής πολιτικής
	28-10-25	ΕΘΝΙΚΗ ΕΟΡΤΗ
4	11-11-25	ΧΕΑΔ – δημιουργία – εξέλιξη – θεσμική οργάνωση – γεωγραφική κάλυψη
5	4-11-25	Σένγκεν – χώρος – σύστημα πληροφοριών – βασικές αρχές
6	18-11-25	Πολίτες της ΕΕ – δικαιώματα εργαζομένων – ιθαγένεια
7	25-11-25 Φοιτητές/τριες	Πολίτες της ΕΕ – Όροι κτήσης ιθαγένειας στην ΕΕ 27
8	2-12-25 Φοιτητές/τριες	Πολίτες της ΕΕ – Όροι κτήσης ιθαγένειας στην ΕΕ 27
	9-12-25	ΟΧΙ ΜΑΘΗΜΑ
9	16-12-25	Πολίτες 3ων Χωρών – Μετανάστευση - προϋποθέσεις εισόδου/παραμονής – δικαιώματα – διαδικασίες
10	13-01-26	Πολίτες 3ων Χωρών – Άσυλο - προϋποθέσεις εισόδου/παραμονής – δικαιώματα – διαδικασίες
11	20-01-26	Παράνομη μετανάστευση – όργανα, οργανισμοί και μηχανισμοί καταπολέμησης Εξωτερική διάσταση- συμφωνίες επανεισδοχής – Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας – επιχειρησιακή συνεργασία
12	27-01-26	Ερωταπαντήσεις – Συζήτηση (online)

 

ΙΙΙ. Προτεινόμενη βιβλιογραφία:

1. Βιβλία

Θ. Παπαθεοδώρου, «Δίκαιο μετανάστευσης – Ενωσιακή πολιτική για τη μετανάστευση» (2024) ΝοΒ

Ντ. Μαρούδα – Ε. Σαράντη, «Μεικτές μεταναστευτικές ροές και προστασία αιτούντων ασυλο και προσφύγων» (2024) ΝοΒ.

Μ. Παπακωνσταντής, «Οι Πολιτικές της ΕΕ: Εξωτερική, Γεωργική και Μεταναστευτική», εκδ. Σάκκουλα, 2017.

Μ. Ανάγνου, "Ο Ευρωπαϊκός Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (1999-2013)", εκδ. Παπαζήση, 2014. 

Π. Φουντεδάκη, Ο. Τσόλκα, Α. Χάνου, «Ελευθερίες - δικαιώματα και ασφάλεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση», εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, 2010

Γ. Ε. Καλαβρού, Θ. Γεωργόπουλου, «Το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης», 1^η έκδοση, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, 2010, τόμος 2, σελ. 45επ

Ν. Μούση «Ευρωπαϊκή Ένωση, Δίκαιο-Οικονομία-Πολιτική» 13^η έκδοση, εκδ. Παπαζήση, 2011, κεφ. 9

Δ. Παπαγιάννη, «Εισαγωγή στο Ευρωπαϊκό δίκαιο», 4^η έκδοση, εκδ. Σάκκουλα, 2011, κεφ. 12

Σ.Περράκη (επιμ.), «Ο Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας & δικαιοσύνης της ΕΕ. Από το Τάμπερε στη Χάγη και επέκεινα. Πρακτικά ημερίδας», εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 2007

Ε. Σαχπεκίδου, «Ευρωπαϊκό δίκαιο», 2^η εκδ., εκδ. Σάκκουλας, 2013, σ. 280επ

 

2. Άρθρα – σχολιασμοί

Αργαλιά, Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΕ, C-245/11, Κ, ΕΕΕυρΔ 2012, σελ. 427.

Βηλαρά «Η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων στα ΚΜ της ΕΕ. Εξέλιξη και προοπτικές» ΤοΣ 1995, σελ. 531.

Γιαννακοπούλου, Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΕ C-254/11, Shomodi, ΕΕΕυρΔ 2013, σελ. 215

Γιαννούλη «Ο ευρωπαίος πολίτης: διαστάσεις της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και εμβέλεια της Ευρώπης των πολιτών» ΤοΣ 1996, σελ. 347.       

Κουφάκη, Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΕ C-512/08, Επιτροπή κ/ Γαλλικής Δημοκρατίας, ΝοΒ 2010, σελ. 2114

Κουφάκη, Σχολιασμός της απόφασης ΔΕΕ C-291/10, Michael Schwarz, ΝοΒ 2013, σελ. 2311

Κωνσταντινίδου, Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΕ C-300/11, ZZ, ΕΕΕυρΔ 2013, σελ. 381

Λιαρομμάτη «Η συμφωνία Σένγκεν και η σύμβαση εφαρμογής της» ΕλλΔ 1998, σελ. 1519.

Μπαξεβάνη,  Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΕ C-648/11, MA κ.λπ., ΕΕΕυρΔ 2013, σελ. 374

Μπαξεβάνη,  Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΕ C-348/09, P. I., ΕΕΕυρΔ 2012, σελ. 278

Μπόσκοβιτς, «Η ανάπτυξη του Χώρου Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης: μετατοπίσεις εξουσίας, θεσμικά πρότυπα και ατομική προστασία», Ευρωπαίων Πολιτεία, 1/2011, σελ. 27

Νικολάου,  Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΕ C-364/11, Mostafa Abed El Karem El Kott κλπ., ΕΕΕυρΔ 2012, σελ. 430

Παπαγεωργίου, «Το άσυλο και η μετανάστευση μετά την Συνθήκη της Λισαβόνας», ΕΕΕυρΔ 2010, σελ. 499

Παπαγιάννη, «Ο χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης μετά την Συνθήκη της Λισαβόνας», ΕΕΕυρΔ 2010, σελ. 345

Παπαγιάννη «Η απασχόληση στη Δημόσια Διοίκηση και το κοινοτικό δίκαιο» Επ. Δημ. Διοικ.Δικ 1999.

Παπαδοπούλου, «Η ευρωπαϊκή ιθαγένεια κατά τη νομολογία του ΔΕΕ: προς μια αυτόνομη πηγή δικαιωμάτων των ευρωπαίων πολιτών; ΕΕΕυρΔ 2012, σελ. 17

Παπαδοπούλου, «Ο χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης με βάση τις διατάξεις της Συνθήκης της Λισαβόνας». ΕΕΕυρΔ 2010, σελ. 163

Παπακωνσταντής, «Ευφυή σύνορα για το χώρο Σένγκεν», ΕΕΕυρΔ 2012, σελ. 147

Παπακωνσταντής, «Το Σύστημα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS) στα κράτη Σένγκεν», ΕΕΕυρΔ 2012, σελ. 395

Παπασιώπη-Πασιά, Η αρχή του αίματος: εθνικότητα ή ελληνικότητα; ΕφημΔΔ 3/2012, σ. 293

Παπαστεριάδου, Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΕ C-249/11, Byankov, ΕΕΕυρΔ 2012, σελ. 437

Στεργίου « Ο συντονισμός των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης» ΕΕΕυρΔ 1998, σελ. 295.

Τσεβρένη, «Το άσυλο στην Ευρώπη της «μετανεωτερικής εποχής»: «ultimum refugium» ή «οχυρό απόρθητο» για τους πρόσφυγες του 21^ου αιώνα;», ΕφημΔΔ, 3/2012, σελ. 398

Τσούκα, Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΕ C-211/08, Επιτροπή/Ισπανία, ΕΕΕυρΔ 2010, σελ. 587

Χατζόπουλου, Σχολιασμός της απόφασης του ΔΕΚ, 1999, C-348/96, Donatella Calfa, ΝοΒ 1999, σελ. 856.

Clergerie, Καραθανάση, «Τα δικαιώματα των ασθενών στην διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη», ΕΕΕυρΔ 2009, σελ. 43

 

ΙV. Τρόπος διεξαγωγής του μαθήματος – Προφορική συμμετοχή

Θα γίνεται κανονική παράδοση, η οποία θα μπορεί να διακόπτεται ανά πάσα στιγμή για τη συζήτηση επί μέρους ζητημάτων και την επίλυση αποριών. Στο μάθημα 7 θα γίνει παρουσίαση του θέματος της ιθαγένειας στα 27 ΚΜ της ΕΕ από ισάριθμες ομάδες φοιτητών. 

 

V. Γραπτές εργασίες

Δεν προτείνονται γραπτές εργασίες. Ωστόσο, αν κάποιος φοιτητής/τρια επιθυμεί για συγκεκριμένο λόγο να συντάξει εργασία, όχι μεγαλύτερη των 6.000 λέξεων, είναι ευπρόσδεκτος/η να το προτείνει. Αν η υποβαλλόμενη εργασία κριθεί ικανοποιητική, θα λειτουργήσει ως bonus, προσθέτοντας από κανέναν έως τρεις βαθμούς στη συνολική βαθμολογία του/της ενδιαφερομένου/ης.

VI. Εξετάσεις

Αν ο αριθμός των φοιτητών/τριών που θα επιλέξουν το μάθημα το επιτρέπει, οι εξετάσεις θα γίνουν προφορικά. Αν ο αριθμός είναι μεγάλος θα γίνουν γραπτές εξετάσεις που θα περιλαμβάνουν τρεις ερωτήσεις ανάπτυξης, από τις οποίες θα πρέπει να απαντηθούν οι δύο.

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2014