Παρουσίαση/Προβολή

(300055) -  Κυριακή Παπαθανασοπούλου

Περιγραφή Μαθήματος

Το μάθημα αποτελεί επισκόπηση της συγκρότησης των ελληνικών πόλεων κατά τον 19ο αιώνα. Τα αίτια και οι επιπτώσεις της αστικοποίησης τόσο στο αστικό δίκτυο όσο και στον αστικό χώρο. Τα μαθήματα διαρθρώνονται σε τέσσερις θεματικές ενότητες. Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται οι πόλεις στον ελλαδικό χώρο κατά την οθωμανική περίοδο (1700 – 1821) όπου παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά των πόλεων στην προεπαναστατική περίοδο. Οι εμπορικές σχέσεις Δύσης – Ανατολής. Τα χαρακτηριστικά των πόλεων και οι αιτίες της ανάπτυξης των αστικών κέντρων με βάση τις οικονομικές τους δραστηριότητες, τα δημογραφικά και εθνολογικά τους χαρακτηριστικά αλλά και τη μορφολογία τους. Και η ανάπτυξη δικτύων και επαφών που επηρέασαν την ανάπτυξη των πόλεων. Στην ενότητα θα παρουσιαστούν παραδείγματα των ηπειρωτικών και παραθαλάσσιων πόλεων στην Πελοπόννησο και στην Στερεά Ελλάδα. Θα παρουσιαστούν επίσης τα νησιά του Αιγαίου. Η ανάπτυξή της εμπορικής αλλά και ναυπηγικής τους δραστηριότητας. Η δεύτερη ενότητα αφορά την πολιτική της διακυβέρνησης του Ιω. Καποδίστρια και τις προσπάθειες για την αστικοποίηση. Στόχος του Καποδίστρια ήταν η ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων πόλεων, καθώς και η ίδρυση νέων πόλεων. Ενώ θα παρουσιαστούν και οι πρώτες συνεργασίες με τους τεχνικούς για την κατασκευή των πόλεων και η εισαγωγή του Ιπποδάμειου πολεοδομικού συστήματος. Η τρίτη ενότητα αφορά τη συγκρότηση των πόλεων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους κατά την οθωνική περίοδο (1833 – 1862). Οι προσπάθειες τις κεντρικής πολιτικής και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Θα δοθεί έμφαση στο νομοθετικό πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης και στους στόχους του, τον συγκεντρωτισμό και την εθνική ομογενοποίηση. Θα παρουσιαστούν τα χαρακτηριστικά των νέων διοικητικών περιφερειών με τη νέα διαίρεση σε 10 νομούς και 42 επαρχίες, καθώς και ο νόμος «περί συστάσεως των Δήμων» και θα αναδειχτεί η πολιτική δύναμη των δήμων, οι αρμοδιότητες και τα οικονομικά τους. Ο αστικός χώρος και οι λειτουργίες των πόλεων αναδιαμορφώθηκαν. Θα παρουσιαστούν οι λειτουργίες μεγαλύτερων και μικρότερων πόλεων, όπως η Ερμούπολη, το Ναύπλιο και η Πάτρα καθώς και η Αθήνα έγινε η πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Η τέταρτη ενότητα σχετίζεται με την οργάνωση του ηπειρωτικού και θαλάσσιου χώρου και με την κατασκευή τεχνικών έργων, όπως το οδικό δίκτυο, ο σιδηρόδρομος, τα λιμάνια και οι διώρυγες. Τα έργα συνδέθηκαν με την αστικοποίηση και την εμπορευματοποίηση της αγροτικής οικονομίας. Οι στόχοι και οι προσδοκίες γύρω από την κατασκευή των έργων και της αστικοποίησης θα μας προβληματίσουν και θα ενεργοποιήσουν την κριτική σκέψη των φοιτητών/τριών.

Φωτογραφία: 170 χρόνια νεότερο Πειραιά: Στιγμές από τη ζωή και την ιστορία της πόλης, 00006494, Ιστορικό Αρχείο Πειραιά, Δήμος Πειραιά

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2025