Παρουσίαση/Προβολή

(300854) -  Κωνσταντίνος Πασσάς

Περιγραφή Μαθήματος

Αντικείμενο και περιγραφή του μαθήματος

Η κοινωνική προστασία στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες λαμβάνει τη μορφή της Κοινωνικής Πολιτικής, μιας διαδικασίας αναδιανομής του παραγόμενου πλούτου. Αυτή η διαδικασία αναδιανομής του πλούτου πραγματοποιείται αφενός μέσω κρατικών πολιτικών, αφετέρου εντός μιας ιστορικής εποχής που χαρακτηρίζεται από τη διαπάλη μεταξύ εμπορευματοποίησης και απόεμπορευματοποίησης των όρων αναπαραγωγής των εργαζομένων. Συνεπώς, η οικονομική ανάλυση της Κοινωνικής Πολιτικής εξετάζει ταυτόχρονα, τόσο την παρέμβαση του κράτους στην αγορά με όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας, όσο τις ίδιες τις κοινωνικές ανάγκες ως αναπόσπαστο στοιχείο της οργανωμένης κοινωνικής προστασίας, της Κοινωνικής Πολιτικής.

Η νεοκλασική οικονομική σχολή χαρακτηρίζεται συχνά ως συμβατική ή καθιερωμένη, ως κυρίαρχη ή ακόμα και ως ορθόδοξη. Τέτοιο χαρακτηρισμοί σηματοδοτούν την κυριαρχία της σχολής αυτής στη σύγχρονη πανεπιστημιακή διδασκαλία και έρευνα, αλλά όχι και την καθολική αποδοχή της ορθότητας των νεοκλασικών απόψεων. Επιπλέον, ακόμα και στο πλαίσιο του νεοκλασικού παραδείγματος μπορούμε να διακρίνουμε μια σειρά από διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς την κατεύθυνση των παρεμβάσεων του κράτος στην αγορά.

Στο μάθημα αυτό οι φοιτητές, εκκινώντας από τις θέσεις των νεοκλασικών οικονομικών και συγκεκριμένα από τις έννοιες των δημοσίων αγαθών, των εξωτερικοτήτων και της αποτυχίας της αγοράς, εισάγονται στην ανάγκη διατύπωσης εναλλακτικών θεωρητικών παραδειγμάτων για μια σειρά από ζητήματα της οικονομικής ανάλυσης που σχετίζονται με την Κοινωνική Πολιτική.

Στο πλαίσιο του μαθήματος αποφεύγεται, όσο είναι δυνατόν, η χρησιμοποίηση μαθηματικοποιημένων τεχνικών και φορμαλισμών. Αντίθετα δίδεται έμφαση στην διατύπωση, θεμελίωση και εξαγωγή βασικών επιχειρημάτων που αναπτύσσονται κατά την ανάλυση επιμέρους θεμάτων της Κοινωνικής Πολιτική. Στόχος είναι η δημιουργία των κατάλληλων ερεθισμάτων για μία κριτική προσέγγιση του ιδιαίτερου στίγματος που δίνει η οικονομική επιστήμη στο ρολό της Κοινωνικής Πολιτική.

Βασικές θεματικές ενότητες

1. Εισαγωγή στην οικονομική ανάλυση
2. Για τη μέθοδο
3. Εισαγωγή στην ιστορία της οικονομικής σκέψης
4. Αποτυχίες της αγοράς
5. Ανάλυση Κόστους - Οφέλους
6. Οικονομική Ανισότητα και Φτώχεια
7. Τα οικονομικά της εργασίας και της απασχόλησης
8. Τα οικονομικά του Τομέα της Υγείας
9. Τα οικονομικά της Εκπαίδευσης
10. Τα οικονομικά του Περιβάλλοντος
11. Στεγαστική πολιτική
12. Τα οικονομικά της Κοινωνικής Ασφάλισης
13. Ανασκόπηση και επανάληψη

Μαθησιακοί στόχοι

Στόχος του μαθήματος είναι η κριτική προσέγγιση από τους φοιτητές του ιδιαίτερου στίγματος που αποδίδει η οικονομική επιστήμη στο ρόλο της Κοινωνικής Προστασίας, τόσο συνολικά όσο και στην ανάλυση των επιμέρους θεμάτων που παραδοσιακά διαπραγματεύεται η Κοινωνική Πολιτική. Οι φοιτητές θα κατανοήσουν τις βασικές υποθέσεις και επιχειρήματα της οικονομικής επιστήμης στην ερμηνεία και κατανόηση παρεμβάσεων στο ευρύτερο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής. Παράλληλα θα εξοικειωθούν με την χρήση βασικών εργαλείων και μεθόδων της οικονομικής ανάλυσης στην διερεύνηση θεμάτων που σχετίζονται με τον ευρύτερο ρόλο της Κοινωνικής Προστασίας στις σύγχρονες κοινωνίες.

Αξιολόγηση:

Μία γραπτή εξέταση ή προφορική εξέταση στο τέλος του εξαμήνου (100%)

Δυνατότητα προαιρετικής εργασίας, κατόπιν συνεννόησης με τον διδάσκοντα (+20%). Για να συνυπολογιστεί ο βαθμός της εργασίας στην τελική αξιολόγηση απαραίτητη προϋπόθεση είναι τόσο ο βαθμός της γραπτής (ή προφορικής) εξέτασης όσο και της εργασίας να είναι από 5 και πάνω.

Βιβλιογραφία

Υποχρεωτική (βασικά συγγράμματα)

1. Παπαθεοδώρου, Χ. & Σακελλαρόπουλος, Θ. 2020. Τα οικονομικά της κοινωνικής πολιτικής. Αθήνα: Εκδόσεις Διόνικος.

2. Stiglitz, J., 2019. Οικονομική του δημόσιου τομέα. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.

1. Σημειώσεις και συλλογή από κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή που αναρτώνται στην ιστοσελίδα του μαθήματος.

Συμπληρωματική-Προαιρετική

• Atkinson, A. B., 1983. The Economics of Inequality. 2nd Edition. Oxford: Clarendon Press,.
• Barry, N., 1990. Welfare. Buckingham: Open University Press.
• Barr N., 2012, The Economics of Welfare State (5th Edition), Oxford: Oxford University Press
• Begg D., Fischer S., & Dornbusch, 1998. Εισαγωγή στην Οικονομική. Τόμοι Α΄ και Β΄. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
• Βενιέρης, Δ. & Παπαθεοδώρου, Χ., (εκδότες) 2003. Η Κοινωνική Πολιτική στην Ελλάδα, Προκλήσεις και Προοπτικές. Αθήνα: Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
• Culyer, A. J., 1973. The Economics of Social Policy. London: Martin Robertson.
• Eatwell, J., Milgate, M. & Newman, P., (eds) 1989. Social Economics. London: The New Palgrave, Macmillan.
• Forder, A., Caslin, T., Ponton, G. & Walklate, S., 1984. Theories of Welfare. London: Routlege & Kegan Paul.
• George, V. & Page, R., 1995. Modern Thinkers on Welfare. London: Harvester Wheatsheaf.
• George, V. & Wilding, P., 1994. Welfare and Ideology. London: Harvester Wheatsheaf.
• Gough, I., 2008. Η πολιτική οικονομία του κοινωνικού κράτους, Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλας
• Καράγιωργας, Δ. Π., 1979. Δημόσια Οικονομική 1: Οι Οικονομικές Λειτουργίες του Κράτους. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
• Knapp, 1994. The Economics of Social Care. London: Macmillan.
• Le Grand, J., Propper, C. & Robinson, R., 1992. The Economics of Social Problems. 3rd Edition. London: Macmillan.
• Πετμεζίδου, Μ. & Παπαθεοδώρου, Χ., (επιμ.) 2004. Φτώχεια και Κοινωνικός Αποκλεισμός. Αθήνα: Εξάντας.
• Ψαλιδόπουλος, Μ., 1997. Οικονομικές Θεωρίες και Κοινωνική Πολιτική. Η Βρετανική Προσέγγιση. Β’ Έκδοση. Αθήνα: Εκδόσεις Αίολος.

Ημερομηνία δημιουργίας

Τετάρτη 20 Μαρτίου 2024