Παρουσίαση/Προβολή

(110590) -  Σταύρος Παναγιωτίδης

Περιγραφή Μαθήματος

Σκοπός:

Σκοπός του μαθήματος είναι:

• Η εξοικείωση των φοιτητών και των φοιτητριών με τα βασικά χαρακτηριστικά των σημαντικότερων θεωρητικών και μεθοδολογικών τάσεων για την συγκρότηση του επιστημονικού αντικειμένου της Ιστορίας, καθώς και με τους τρόπους με τους οποίους αυτές προσδιορίστηκαν από πολιτικές ταυτότητες, θεσμίσεις και πρακτικές και ενίοτε τις επηρεάζουν αντιστοίχως ως σήμερα
• Η εξοικείωση με τα είδη των τεκμηρίων που χρησιμοποιούν τα διάφορά θεωρητικά και μεθοδολογικά ρεύματα και τον τρόπο που τα προσλαμβάνουν
• Η εμπέδωση του τρόπου μετάβασης από τις παραδοσιακές στις νεωτερικές ιδεολογίες και της επίδρασης της στην συγκρότηση της Ιστορίας ως επιστημονικού κλάδου
• Η ιστορικοποίηση της ιστοριογραφίας, διά της κατανόησης των κοινωνικών συνθηκών γέννησης των ιστορικών ρευμάτων και η ανάδειξη του ανταγωνιστικού τους χαρακτήρα, τόσο σε σχέση με τα άλλα ρεύματα όσο και μεταξύ των επιμέρους τάσεων στο εσωτερικό του κάθε ρεύματος
• Η συνειδητοποίηση των τρόπων με τους οποίους μετασχηματίζονται οι ιστοριογραφικές θεωρίες όταν συναντιούνται με την πολιτική πρακτική
• Οι τρόποι υποδοχής και «μετάφρασης» των ρευμάτων αυτών στον ελληνικό ιστοριογραφικό χώρο και στην ελληνική κοινωνία

 

Μαθησιακά αποτελέσματα – δεξιότητες:

Κατά την ολοκλήρωση των παραδόσεων, στόχος είναι οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να είναι σε θέση:

• Να ορίζουν επαρκώς το αντικείμενο της επιστήμης της Ιστορίας και τις έννοιες της θεωρίας, της μεθοδολογίας και της ιστοριογραφικής σχολής
• Να ταυτοποιούν το κάθε θεωρητικό και μεθοδολογικό ρεύμα με τις θεμελιακές θέσεις του, να το τοποθετούν στην ιστορική συγκυρία γέννησής του και στη σχέση και να το συνδέουν με τα αντίστοιχα πολιτικά ρεύματα
• Να επισημαίνουν τις υλικές συνθήκες και να αναδεικνύουν τα επίδικα κοινωνικά ζητήματα επί των οποίων αρθρώθηκε η ανάδυση του κάθε ρεύματος
• Να αντιλαμβάνονται σε ποια σημεία ανταγωνιστικών ή αντίπαλων θεωρητικών και μεθοδολογικών ρευμάτων επιχειρεί το κάθε ρεύμα να απαντήσει
• Να αναγνωρίζουν τους βασικούς εκπροσώπους του κάθε ρεύματος
• Να τεκμηριώνουν ότι τα επιστημονικά, θεωρητικά και μεθοδολογικά, ρεύματα δεν είναι ενιαία και ότι στο εσωτερικό τους μπορεί να διεξάγονται μεγάλες συγκρούσεις. Να διακρίνουν τις βασικές εσωτερικές διαφοροποιήσεις τους.
• Να αναπτύσσουν το πώς θα μπορούσε να προσεγγιστεί ένα κοινωνικό φαινόμενο από τη σκοπιά του κάθε θεωρητικού και μεθοδολογικού ρεύματος
• Να αναγνωρίζουν την επιστημονική και ιδεολογική ιστοριογραφική ταυτότητα μέσα από τον λόγο ενός σύγχρονου ατομικού ή συλλογικού πολιτικού υποκειμένου και να επιδεικνύουν κριτική ικανότητα απέναντι στα δομικά στοιχεία μιας ιστορικής αφήγησης

Τύπος οργάνωσης του μαθήματος:

Διαλέξεις του διδάσκοντος. Θα προσφέρεται η δυνατότητα ομαδικών εισηγήσεων από τους φοιτητές στην αρχή της κάθε διάλεξης, στη βάση κειμένων που θα παρέχει ο διδάσκων, επιλογή που ευνοείται από τον χαρακτήρα του μαθήματος ως ΥΕ.

 

Μορφή αξιολόγησης:

Γραπτές εξετάσεις. Δυνατότητα επιλογής γραπτής εργασίας με ενισχυτικό βαθμολογικό χαρακτήρα.

 

Τύποι εκπαιδευτικού υλικού:

Ψηφιακός φάκελος σημειώσεων με επιμέλεια του διδάσκοντος

 

Χρήση τεχνολογιών πληροφορίας κ επικοινωνιών:

Προβολή παρουσιάσεων powerpoint. Προβολή βίντεο. Διαδικτυακή επικοινωνία με φοιτητές. Αξιοποίηση της πλατφόρμας eclass για την ανάρτηση ανακοινώσεων, σημειώσεων και συμπληρωματικού υλικού.

 

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

• ‘Ιγκερς Γκ., Η Ιστοριογραφία στον 20^ο αιώνα, Νεφέλη (2006)
• Αρώνη – Τσίχλη Κ., Ιστορικές σχολές και μέθοδοι, Παπαζήσης (2008)

 

Επιπλέον Βιβλιογραφία:

• ‘Ιγκερς Γκ., Παγκόσμια ιστορία της σύγχρονης ιστοριογραφίας, Νεφέλη (2015)
• Berger St. κ.α., Writing History: Theory & Practice, Holder Arnold (2003)
• Bloch M., Απολογία για την Ιστορία. Το επάγγελμα του ιστορικού, Εναλλακτικές Εκδόσεις (1994)
• Braudel, F., Η Γραμματική των Πολιτισμών, ΜΙΕΤ (2002)
• Braudel, F., Η Μεσόγειος και ο Μεσογειακός Κόσμος την Εποχή του Φιλίππου Β΄ της Ισπανίας, ΜΙΕΤ (1991)
• Braudel, F., Μελέτες για την Ιστορία, Μνήμων (1999)
• Burke P., What Is Cultural History?, Polity (2008)
• Carr E.H., Τι είναι Ιστορία; Σκέψεις για τη θεωρία της Ιστορίας και το ρόλο του ιστορικού, Πατάκης (2015)
• Claus P., Marriott J., History: An Introduction to Theory, Method, and Practice, Routledge (2023)
• Francois Dosse, Από την Ιστορία των ιδεών στην Ιστορία της διανόησης, ΕΙΕ (2016)
• Ginzburg C., Το τυρί και τα σκουλήκια, Αλεξάνδρεια (2008)
• Hayden White, Διανοητική Ιστορία. Όψεις μια σύγχρονης συζήτησης, Μνήμων (1996)
• Hoefferle C., The Essential Historiography Reader, Prentice Hall (2011)
• Iggers G κ.α., A Global History of Modern Historiography, Routledge (2017)
• Iggers G., The Theory and Practice of History, Routledge (2010)
• Menon R., Bashin K., Borders & Boundaries: Women in India’s Partition, Rutgers University Press (1998)
• Perks R., Thomson A., The Oral History Reader, Routledge (2006)
• Richard Ε., Για την Υπεράσπιση της Ιστορίας, Σαββάλας (2009)
• Rose S., What is Gender History?, Polity (2010)
• Skinner Q., Τα θεμέλια της νεότερης πολιτικής σκέψης, Αλεξάνδρεια (2005)
• Stoianovitch Tr., French Historical Method: The Annales Paradigm, Cornell University Press (1976)
• Thompson E. P., Η συγκρότηση της αγγλικής εργατικής τάξης, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (2018)
• Young R., Postcolonialism: A Historical Introduction, Blackwell (2001)
• Βέικος Θ., Θεωρία και Μεθοδολογία της Ιστορίας, Θεμέλιο (1987)
• Βόγλη Ελπ., Τι πρέπει να γνωρίζει ο ιστορικός για την επιστήμη και το επάγγελμά του, kallipos.gr
• Γιαννόπουλος, Γ., «Ιστοριογραφία:Θεωρία και Μέθοδοι. Η διασταύρωση των ιστορικών χρόνων», στο Γιαννόπουλος Ι κ.α., Ελληνική Ιστορία, Τόμος Α΄Ο Αρχαίος Ελληνικός Κόσμος, ΕΑΠ (1999)
• Δραγώνα Θ., Φραγκουδάκη Α,. Τι είν' η πατρίδα μας; Εθνοκεντρισμός στην εκπαίδευση, Αλεξάνδρεια (1997)
• Κιτρομηλίδης Μ., Σκλαβενίτης Τρ. (επιμ), Ιστοριογραφία της Νεότερης και Σύγχρονης Ελλάδας (1833-2002), ΕΙΕ (2004)
• Κιτρομηλίδης Π, Νεοελληνικός Διαφωτισμός: Οι Πολιτικές και Κοινωνικές Ιδέες, ΜΙΕΤ (1996)
• Μπρέγιαννη Κ., Γενική Ιστορία της Ευρώπης-Ιστορία και Ιστοριογραφίες-Νεότερες Προσεγγίσεις. ΕΑΠ(2008)
• Παναγιωτίδης Σ., Το "Εθνικό Ζήτημα" στην ελληνική μαρξιστική ιστοριογραφία (1907-1959), Διδακτορική διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο (2021)
• Σκοπετέα Ε., Το «Πρότυπο Βασίλειο» και η Μεγάλη Ιδέα, Νήσος (2024)
• Σφοΐνη Αλ. (επιμ), Ιστορία των εννοιών. Διαδρομές της ευρωπαϊκής ιστοριογραφίας, Μνήμων (2006)
• Φουκώ Μ., Επιτήρηση και Τιμωρία. Η Γέννηση της Φυλακής, Πλέθρον (2011)

Ημερομηνία δημιουργίας

Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2025