Παρουσίαση/Προβολή

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της UNHCR για το 2018 ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν μετακινηθεί με τη βία από τις εστίες τους έχει ξεπεράσει τα εβδομήντα εκατομμύρια. Από αυτούς, 26 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν καταχωρηθεί ως “πρόσφυγες”. Το μάθημα εκκινεί από αυτό το δεδομένο προκειμένου να διερευνήσει την ιστορική γενεαλογία της ανάδυσης του πρόσφυγα σε πρωταγωνιστικό κοινωνικό, πολιτικό και νομικό υποκείμενο του 20ου αιώνα.

Στόχος του είναι να ιστορικοποιήσουμε τις έννοιες του “μετανάστη” και του “πρόσφυγα” και να σκεφτούμε τον 20ο αιώνα μέσα από το πρίσμα της προσφυγικής διάστασης. Πιο συγκεκριμένα, θα αναζητήσουμε την ανάδυση της κατηγορίας του “πρόσφυγα” στους μεγάλους μετασχηματισμούς του προηγούμενου αιώνα και θα παρακολουθήσουμε τη διασύνδεσή του με τη χάραξη συνόρων, τη συγκρότηση του έθνους-κράτους και τις στρατιωτικές συγκρούσεις που διαμόρφωσαν τον κόσμο στον οποίο ζούμε σήμερα. Αυτή η επισκόπηση θα μας επιτρέψει να φωτίσουμε τις πολιτικές του εκτοπισμού και της καταδίωξης, αλλά και την αντίρροπη εμφάνιση διεθνών μηχανισμών που έθεταν ως προτεραιότητα την προστασία των βιαίως εκτοπισμένων πληθυσμών.

Παρακολουθώντας πληθυσμιακές μετακινήσεις και πολιτικές διαχείρισης πληθυσμών θα εξετάσουμε τη δυναμική μεταβολή των ερωτημάτων και των απαντήσεων που έφερε η κίνηση των ανθρώπων μέσα στο χώρο. Συνολικά, θα συζητήσουμε τα θέματα αυτά μέσα από παραδειγματικές περιπτώσεις που αναδεικνύουν την παγκόσμια γεωγραφία της προσφυγικής εμπειρίας, ενώ ταυτόχρονα φωτίζουν τη ρευστότητα των αυστηρών ορισμών του “μετανάστη” και του “πρόσφυγα” μέσα στο χρόνο.