Παρουσίαση/Προβολή
(110480) - Αικατερίνη Βεντούρα
Περιγραφή Μαθήματος
Περιγραφή
Μάθημα 1-3ο: Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις. Περιοδολογήσεις. Εσωτερικές μετακινήσεις και αστυφιλία, ενδοηπειρωτικές μετακινήσεις και υπερπόντιες αποδημίες. Τόποι καταγωγής και εγκατάστασης. Δημογραφικά, κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα. Αγορά εργασίας και τομείς απασχόλησης. Κρατικές πολιτικές και νόμοι. Κοινωνίες υποδοχής, τάξεις και εθνοτικές ομάδες. Στιγματισμός και ξενοφοβία. Κοινωνική θέση και μεταβολή στο χρόνο. Η διάσταση του φύλου και των γενεών. Παλιννόστηση.
Μάθημα 4-6ο: Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και οι προσφυγικές ροές. Διεθνείς οργανισμοί, διεθνείς συνθήκες και πρόσφυγες. Πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και εκτοπισμένοι. Μεταναστεύσεις προς τη Δυτική Ευρώπη κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Μετακινήσεις προς τη Νότια και Ανατολική Ευρώπη μετά το 1989. Μετανάστευση προς την Ελλάδα. Παράτυπη μετανάστευση. Παγκοσμιοποίηση και μετανάστευση. Πολιτογράφηση και διπλή υπηκοότητα.
Μάθημα 7-8ο: Πώς κάνουμε μία εργασία: α) Συγκέντρωση πηγών και βιβλιογραφίας και κριτική αποτίμησή τους, β) Διαμόρφωση δομής εργασίας, τρόποι παραπομπής και χρήση υποσημειώσεων, γ) Συγκρότηση ιστορικής επιχειρηματολογίας που στηρίζεται σε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές
Μάθημα 9-13ο: Παρουσιάσεις εργασιών φοιτητών και κριτικός σχολιασμός τους.
Σκοποί ― Α. Η εξοικείωση με τις μεθόδους της ιστορικής επιστήμης:
α) Αναζήτηση πηγών και βιβλιογραφίας· β) Ανάλυση πηγών, διάκριση της περιγραφής γεγονότων από τις απόψεις και τις ερμηνείες και κατανόηση των ορίων τους· γ) Σύγκριση και αξιολόγηση διαφορετικών προσεγγίσεων. Κατανόηση ότι κάθε ιστορική αφήγηση αποτελεί μία από τις πιθανές ιστορικές προσεγγίσεις· δ) Σύνδεση ιστορικών γεγονότων, διαδικασιών και φαινομένων με τις ιδιόμορφες χρονικά και τοπικά συνθήκες αλλά και με τα ευρύτερα εθνικά, περιφερειακά και παγκόσμια δεδομένα
Β. Η εξοικείωση με τις διαδικασίες συγγραφής εργασίας:
α) Συγκέντρωση πηγών και βιβλιογραφίας και κριτική αποτίμησή τους· β) Διαμόρφωση δομής εργασίας, εξοικείωση με τους τρόπους παραπομπής και τη χρήση υποσημειώσεων· γ) Συγκρότηση ιστορικής επιχειρηματολογίας που στηρίζεται σε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές· δ) Προφορική παρουσίαση εργασίας.
Μαθησιακά αποτελέσματα ― Η εξοικείωση με έννοιες κλειδιά και με τις πιο σημαντικές θεωρίες της ιστορίας και της κοινωνιολογίας της μετανάστευσης.
Η κατανόηση: α. των σύνθετων αιτιών των μετακινήσεων· β. της ιστορικότητας και της περιπλοκότητας του μεταναστευτικού φαινομένου. Η κριτική ανάλυση της νομικής και κοινωνικής κατηγοριοποίησης των μεταναστών.
Βιβιλιογραφία
- Ανδριώτης Ν., Πρόσφυγες στην Ελλάδα 1821-1940. Άφιξη, περίθαλψη, αποκατάσταση, Αθήνα, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, 2020.
- Βεντούρα Λ., Μετανάστευση και κοινωνικά σύνορα: Διαδικασίες ενσωμάτωσης ή αποκλεισμού, Νήσος, Αθήνα, 2011..
- Γκόλντιν Ι., Τζ. Κάμερον, Μ. Μπαλαρατζάν, Αυτοί δεν είναι σαν εμάς. Το παρελθόν και το μέλλον της μετανάστευσης, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2013.
- Green N. L., Οι δρόμοι της μετανάστευσης. Σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις, Αθήνα, Σαββάλας, 2004.
- de Haas H., Μετανάστευση. 22 μύθοι και τι κρύβεται πίσω από αυτούς, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2025.
- Koser K., Διεθνής μετανάστευση. Μία συνοπτική εισαγωγή, Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο, 2019.
- Σάσσεν Σ., Κοινωνιολογία της παγκοσμιοποίησης, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2009, σ. 190-238.
- Schnapper D., S. Allemand, Κρίνοντας το ρατσισμό, Αθήνα, Πατάκης, 2006.
- Τυράμ Λ., Η λευκή σκέψη, Αθήνα, Αντίποδες, 2025.
- Χριστόπουλος Δ., Αν το προσφυγικό ήταν πρόβλημα, θα είχε λύση, Αθήνα, Πόλις, 2020.
Αξιολόγηση ― Οι φοιτητές/τριες παρουσιάζουν προφορικά την εργασία τους, γίνεται κριτική αποτίμησή της στα σεμινάρια, και βαθμολογούνται βάσει της γραπτής εργασίας που καταθέτουν στο τέλος. Οι εργασίες βαθμολογούνται με βάση τα εξής κριτήρια:
Πληρότητα βιβλιογραφίας και πηγών.
Τεκµηρίωση απόψεων-πληροφοριών (υποσηµειώσεις, παραποµπές, παραθέµατα).
Κριτική αντίληψη για τις πηγές και τη βιβλιογραφία και ικανότητα έκθεσής της.
Θεµελίωση απόψεων και επιχειρηµάτων.
Αφαιρετική και συνθετική ικανότητα, λογική δοµή και συνέπεια.
Προσεγµένη διατύπωση, ορθή γραφή και ολοκληρωµένη δοµή.
Ημερομηνία δημιουργίας
Κυριακή 4 Οκτωβρίου 2020
-
Βιβλιογραφία
- Ανδριώτης Ν., Πρόσφυγες στην Ελλάδα 1821-1940. Άφιξη, περίθαλψη, αποκατάσταση, Αθήνα, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, 2020.
- Βεντούρα Λ., Μετανάστευση και κοινωνικά σύνορα: Διαδικασίες ενσωμάτωσης ή αποκλεισμού, Νήσος, Αθήνα, 2011..
- Γκόλντιν Ι., Τζ. Κάμερον, Μ. Μπαλαρατζάν, Αυτοί δεν είναι σαν εμάς. Το παρελθόν και το μέλλον της μετανάστευσης, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2013.
- Green N. L., Οι δρόμοι της μετανάστευσης. Σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις, Αθήνα, Σαββάλας, 2004.
- de Haas H., Μετανάστευση. 22 μύθοι και τι κρύβεται πίσω από αυτούς, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2025.
- Koser K., Διεθνής μετανάστευση. Μία συνοπτική εισαγωγή, Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο, 2019.
- Σάσσεν Σ., Κοινωνιολογία της παγκοσμιοποίησης, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2009, σ. 190-238.
- Schnapper D., S. Allemand, Κρίνοντας το ρατσισμό, Αθήνα, Πατάκης, 2006.
- Τυράμ Λ., Η λευκή σκέψη, Αθήνα, Αντίποδες, 2025.
- Χριστόπουλος Δ., Αν το προσφυγικό ήταν πρόβλημα, θα είχε λύση, Αθήνα, Πόλις, 2020.