Παρουσίαση/Προβολή

(700239) -  Ηλίας Γεράκος

Περιγραφή Μαθήματος

ο δημόσιο λογιστικό είναι ένα σύνολο κανόνων που ορίζει τον τρόπο διαχείρισης του δημόσιου χρήματος. Στόχος του δημόσιου λογιστικού είναι η αποφυγή κατασπατάλησης, η καταπολέμηση ενδεχόμενων τάσεων διαφθοράς και η αποφυγή οικειοποίησης.

Το δημόσιο λογιστικό και το φορολογικό δίκαιο ανήκουν στην κατηγορία του δημοσιονομικού δίκαιου. Μία οντότητα δημόσιου χαρακτήρα για να υλοποιεί τους στόχους της χρειάζεται να έχει έσοδα για να προβαίνει στις απαιτούμενες δαπάνες.

Τα δημόσια έσοδα είναι τα έσοδα που πραγματοποιεί το κράτος για την αντιμετώπιση που προέρχονται από την φορολογία, την επιχειρηματική δραστηριότητα και τέλος σε μικρότερο βαθμό μπορούν να είναι οι δωρεές στο κράτος.

Τα έσοδα του κράτους πρέπει να υπερτερούν των εξόδων του προκειμένου να εμφανίζεται πλεόνασμα (πρωτογενές) ώστε να συνεχίζει τις δραστηριότητές του χωρίς την προσφυγή του σε δανεισμό, είτε σε εξωτερικό ή σε εσωτερικό, που οδηγεί σε δημοσιονομικό χρέος.

Η χώρα μας με βάση το ΠΔ 54/2018 από την 1.1.2023 θα μεταβεί από την ταμειακή στην δεδουλευμένη βάση. Για την μετάβαση αυτή οι οντότητες δημοσίου χαρακτήρα θα στηριχθούν στο προσωπικό των Οικονομικών Υπηρεσιών , στα E.R.P. συστήματα αλλά και στην εμπειρία που έχουν από την εφαρμογή των κλαδικών λογιστικών σχεδίων. Αυτή η νομοθετική πράξη θα επηρεάσει σημαντικά το δημόσιο λογιστικό 

Αναλυτικά σε αυτή την ενότητα θα δούμε:

• ΠΗΓΕΣ ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ 

• ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ

1.2.1. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1.2.2. ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1.2.3. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1.2.4. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ-ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

1.3.  ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

1.3.1. ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

1.3.2. ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

1.3.3. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΚΑΙ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

1.4. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

1.4.1. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

1.4.2. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

1.4.3. ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

Από την 1/1/2023 αλλάζει το λογιστικό πλαίσιο στις οντότηες του Δημοσίου με βάση το ΠΔ 54/2018. Είναι ένα διπλογραφικό σύστημα με βάσαη το Ευρωπαϊκό σύστημα ESA. (EUROPEAN ACCOUNT SYSTEM)

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ Π.Δ.

          Για τις ανάγκες της λογιστικής καταγραφής και παρακολούθησης του συνόλου των χρηματοοικονομιών συναλλαγών του Δημοσίου Τομέα με ομοιόμορφο τρόπο,  δημιουργήθηκε ,με απόφαση του Υπουργού των Οικονομικών , σύμφωνα με τα αρθρ.156 & 159 του Ν.4270/2014 όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 10 παρ.52 και 55 του ν.4337/2015, το Λογιστικό Πλαίσιο  της Γενικής Κυβέρνησης , Π.Δ. 54/2018 , το οποίο καλύπτει συνολικά και με συνέπεια όλους τους υποτομείς της Γ.Κ. και παρουσιάζει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες του Δημοσίου Τομέα.  Οι πληροφορίες αυτές  αποτυπώνονται λογιστικά βάσει της αρχής  του δεδουλευμένου και έχουν σκοπό την παροχή στοιχείων  που βασίζονται στα πρότυπα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (E.S.A).

      Το Λογιστικό Πλαίσιο  της Γενικής Κυβέρνησης διέπει όλες τις οντότητες του Δημοσίου όπως αυτές καθορίζονται από το μητρώο της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ).Όταν οι παραπάνω οντότητες υποχρεούνται από άλλη νομοθεσία να εφαρμόζουν το λογιστικό πλαίσιου του Ιδιωτικού Τομέα  τότε αυτές συνεχίζουν να εφαρμόζουν το πλαίσιο αυτό  όμως υποχρεούνται να καταρτίζουν επιπλέον χρηματιοικονομικες αναφορές , σύμφωνα με το Λογιστικό Πλαίσιο της Γενικής Κυβέρνησης , ενώ οι οντότητες  του Δημοσίου Τομέα  που δεν υπάγονται στην παραπάνω παράγραφο (μητρώο ΕΛΣΤΑΤ) εξακολουθούν να  εφαρμόζουν το λογιστικό πλαίσιο του ιδιωτικού τομέα.

     Οι οντότητες που υπόκεινται στην εφαρμογή του Π.Δ. 54/2018 υποχρεούνται να τηρούν ένα λογιστικό σύστημα με το οποίο να παρακολουθούν τα έσοδα και τα έξοδα ,τα κέρδη και τις ζημίες , τα λοιπά στοιχεία της καθαρής θέσης ,τα περιουσιακά στοιχεία , τις υποχρεώσεις , τις προβλέψεις  και τις λοιπές οικονομικές ροές . Επίσης υποχρεούνται (οι οντότητες) στην σύνταξη των χρηματοοικονομικών αναφορών.

     Η  Διοίκηση των υπόχρεων οντοτήτων έχει την ευθύνη για την τήρηση , με  αξιοπιστία , των λογιστικών αρχείων για την καταγραφή και επεξεργασία  των λογιστικών δεδομένων . Οι διαδικασίες  που εφαρμόζονται για την τήρηση των παραπάνω  αρχείων  εξασφαλίζουν  τον ευχερή έλεγχο μεταξύ των γεγονότων , συναλλαγών , λοιπών πράξεων, χρηματοοικονομικών αναφορών και των τηρουμένων λογιστικών αρχείων.

   Το λογιστικό σύστημα  τηρείται με βάση την διπλογραφική μέθοδο και παρακολουθεί       τα δεδομένα  των χρηματοοικονομικών αναφορών σε τελευταίο επίπεδο.Οι οντότητες που υποχρεούνται στην τήρηση του λογιστικού συστήματος χρησιμοποιούν ένα κοινό λογιστικό σχέδιο του οποίου οι λογαριασμοί ενημερώνονται είτε βάσει αναφορών των τηρουμένων υποσυστημάτων είτε με άλλο κατάλληλο και αξιόπιστο τρόπο.Τα ποσά που καταχωρούνται και αναγνωρίζονται στους λογαριασμούς συμφωνούν με τις αναφορές των πάσης φύσεως υποσυστημάτων από τα οποία παίρνουν τις αντίστοιχες πληροφορίες.

   Το λογιστικό σχέδιο λογαριασμών αναπτύχθηκε  κατά τρόπο που εξυπηρετεί την οικονομική , διοικητική , λειτουργική και λοιπές ταξινομήσεις

   Η οικονομική , η διοικητική και η λειτουργιή ταξινόμηση είναι υποχρεωτικές.

   Η οικονομική ταξινόμηση αποτελεί τη βάση σύνταξης όλων των χρηματοοικονομικών αναφορών και ακολουθεί τα πρότυπα του Ευρωπάϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ESA) και αντανακλά τη φύση των λογαριασμών και το απαιτούμενο επίπεδο ανάλυσης  και συγκέντρωση πληροφοριών , καθώς  επίσης  συμπληρωματικά  και το σύστημα  Χρηματοοικονομικής Στατιστικής Κυβερνήσεων (GFS).

       Οι λογαριασμοί του σχεδίου λογαριασμών ταξινομούνται σε οκτώ  ομάδες.

Ο μ ά δ α  :  01  Έσοδα

Ο μ ά δ α  :  02  Δαπάνες

Ο μ ά δ α  :  03  Ενσώματα πάγια ,άϋλα πάγια και αποθέματα

Ο μ ά δ α  :  04  Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία

Ο μ ά δ α  :  05  Χρηματοοικονομικέ υποχρεώσεις

Ο μ ά δ α  :  06   Προβλέψεις

Ο μ ά δ α  :  07  Λοιπές οικονομιές ροές

Ο μ ά δ α  :  08  Λογαριασμοί καθαρής θέσης

   Η Διοικητική ταξινόμηση καθορίζει τις διοικητικές θέσεις που είναι νομικά υπεύθυνες για την διαχείριση των εξόδων , των εσόδων ,των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων των οντοτήτων.

    Η Λειτουργική ταξινόμηση καθορίζει τους τομείς ανάλωσης των δαπανών και αναπτύσσεται βάσει των αρχών που τίθενται από τα Διεθνή Πρότυπα COFOG (Classification of the of the fuctions of Government – Ταξινόμηση των Λειτουργιών των Κυβερνήσεων) που εκδίδονται από τα  Ηνωμένα Έθνη.

Επίσης το σχέδιο λογαριασμών επιτρέπει την ενσωμάτωση  και άλλων τύπων ταξινομήσεων  όπως :

• Ταξινόμηση κατά πρόγγραμμα.
• Ταξινόμηση κατά πηγή Χρηματοδότησης.
• Γεωγγραφική ταξινόμηση και
• Ταξινόμηση για κοστολογικούς σκοπούς.

   Το Λογιστικό Πλαίσιο της Γενικής Κυβέρνησης είναι ένα κοινό σχέδιο λογαριασμών  το οποίο χρησιμοποιούν όλες οι οντότητες του Δημοσίου τομέα , που υποχρεούνται στην τήρησή του, για την καταχώρηση των συναλλαγών , των γεγονότων και των λοιπών πράξεων  με στόχο  την ευχερή κατάρτηση των χρηματοοικονομικών αναφορών , οι οποίες περιλαμβάνουν :

1. Τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις .
2. Την κατάσταση δημοσιονομικής αναφοράς.
3. Την κατάσταση Προϋπολογισμού / απολογισμού και σύγκρισης του απολογισμού

 με τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις .

Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις συντάσσονται με τις παραδοχές της αρχής του δεδουλευμένου και της συνέχισης της δραστηριότητας και περιλαμβάνουν :

      α.  Την κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης( Ισολογισμός).

      β.  Την κατάσταση χρηματοοικονομικής επιδοσης (Κατάσταση αποτελεσμάτων).

      γ.   Την κατάσταση μεταβολών καθαρής θέσης.

      δ.   Την κατάσταση Ταμειακών ροών.

      ε.  Τις επιξηγηματικές σημειώσεις των χρηματ/μικών καταστάσεων(Προσάρτημα).

      Η σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων βασίζεται στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα  του Δημόσιου Τομέα(IPSAS).

      Η δημοσιονομική αναφορά παρουσιάζει σε οικονομικά μεγέθη τα πλεονάσματα/ ελλείμματα της περιόδου (έσοδα, έξοδα και καθαρές αποκτήσεις παγίων ,τιμαλφών και  αποθεμάτων ) και την καθαρή χρηματοδότηση της περιόδου(καθαρές αποκτήσεις παγίων στοιχείων και χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις).

     Η κατάρτιση της  δημοσιονομικής αναφοράς γίνεται με βάση  την αρχή της παραδοχής του δεδουλευμένου χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι αποσβέσεις, οι προβλέψεις και λοιπές οικονομικές ροές.

    Τα  ποιοτικά  χαρακτηριστικά  των  χρηματοοικονομιών αναφορών είναι  η σχετικότητα , η πιστή απεικόνιση,η κατανοητότητα , η επικαιρότητα, η συγκριτικότητα και η επαληθευσιμότητα.

   Η σύνταξη των χρηματοοικονομικών αναφορών γίνεται από τις οντότητες που είναι υποχρεωμένες να εφαρμόζουν το παρόν π.δ. μέχρι της 30.06 του επόμενου ημερολογιακού έτους από εκείνο που αφορούν μετά την έγκριση από τα αρμόδια όργανα ελέγχονται εντός τριμήνου και υποβάλλονται στον Υπουργό Οικονομικών και δημοσιεύονται εντός  10ημέρου στην ιστοσελίδα της ελεγχόμενης οντότητας όπου παραμένουν  για πέντε έτη.

                   Τέλος ο προϋπολογισμός καταρτίζεται σύμφωνα με τις ανάγκες των οντοτήτων και παρακολουθείται ως προς τα έσοδα , τα έξοδα , συμπεριλαμβανομένων των αγορών και των πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων και  τιμαλφών  καθώς  και των χρηματοοικονομικών συναλλαγών μέ βάση την οικονομική ταξινόμηση και ανάλυση . Η λογιστική παρακολούθηση του προϋπολογισμού καταγράφει όλα τα προβλεπόμενα στάδια εκτέλεσης του προϋπολογισμού ως προς τα έσοδα και τα έξοδα. Ο προϋπολογισμός των οντοτήτων της Γενικής Κυβέρνησης , εκτός της Κεντρικής Διοίκησης , συντάσσεται και εγκρίνεται ανά μείζονα κατηγορία εσόδων εξόδων καθώς και στο αναλυτικότερο επίπεδο της οικονομικής ταξινόμησης. Η Κεντρική Διοίκηση συντάσσει  προϋπολογισμό ο οποίος περιλαμβάνει τις μέιζονες κατηγορίες της οικονομιής ταξινόμησης και τα δύο πρώτα επίπεδο της διοικητικής ταξινόμησης.

                   Οι διατάξεις του Π.Δ. 54/2018 εφαρμόζονται από την Κεντρική Διοίκηση από 01.01.2019 , με εξαίρεση ορισμένων διατάξεων , ενώ οι λοιπές οντότητες  της Γενικής Κυβέρνησης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος π.δ. υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύνολο των διατάξεων απο 01.01.2023.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση, τα δημοσιονομικά ελλείμματα και η αύξηση του δημόσιου χρέους ανέδειξαν την ανεπάρκεια των παραδοσιακών λογιστικών συστημάτων και ενίσχυσαν την προϋπάρχουσα τάση για την υιοθέτηση της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση στο δημόσιο τομέα, οδηγώντας ουσιαστικά πολλές κυβερνήσεις σε αλλαγές και αναμόρφωση των λογιστικών τους συστημάτων. Για το λόγο αυτό το IPSA έχει δημιουργήσει 40 πρότυπα για το δημόσιο τομέα, γνωστά ως IPSAS, τα οποία εφαρμόζονται σε περισσότερες από 80 χώρες παγκοσμίως. Στόχος των προτύπων αυτών είναι η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος μέσω της ενίσχυσης της ποιότητας και της διαφάνειας των οικονομικών καταστάσεων που οδηγεί στην εμπιστοσύνη στη δημοσιονομική διαχείριση. Στην ενότητα αυτή θα αναλυθούν όλα τα IPSAS. 

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2021