Σεμινάριο Ἀνάγνωσης τῆς Ἑγελιανῆς Λογικῆς (γ΄ περίοδος) (Ἐλεύθερο σεμινάριο)

Εγελιανή φιλοσοφία και εμπειρικές επιστήμες

Ερμής Πλευράκης (Χαϊδελβέργη)

Η σχέση της εγελιανής φιλοσοφίας με τις εμπειρικές επιστήμες αντιμετωπίζεται παραδοσιακά μονομερώς σαν ένα παρωχημένο θέμα της ιστορίας της φιλοσοφίας. Η ομιλία θα καταπιαστεί με συστηματική – όχι απολογητική – διάθεση με την προσέγγιση των εμπειρικών επιστημών από πλευράς της εν λόγω φιλοσοφίας επιχειρώντας να φωτίσει την αμιγώς φιλοσοφική και δυνάμει διαχρονικά πολύτιμη σημασία του συγκεκριμένου φιλοσοφικού προγράμματος. Η σημασία αυτή δεν θα αναζητηθεί πρωτίστως στο πεδίο της φιλοσοφίας της επιστήμης, εν αναφορά προς ερωτήματα περί π.χ. επιστημονικής μεθοδολογίας, ρεαλισμού και αντιρεαλισμού, αν και αυτά θα τύχουν επίσης μιας σύντομης αναφοράς. Πολύ περισσότερο, η ομιλία θα τονίσει την ασύμμετρη σχέση αναγνώρισης του κύρους των εμπειρικών επιστημών από μέρους της εγελιανής φιλοσοφίας προκειμένου να αναδείξει το γνήσιο κατά Hegel φιλοσοφικό διακύβευμα: την δυνατότητα μιας συνεπώς και συνεχώς επικαιροποιούμενης ολιστικής θεώρησης, νοηματοδότησης και αξιολόγησης του παντός επί τη βάσει των εκάστοτε επιστημονικών πορισμάτων, χωρίς επίκληση σε μεταφυσικές οντότητες και απαλλαγμένη από πάσης φύσεως δογματικές παραδοχές.